Czy Novatek to też Gazprom? Od kogo Unia Europejska kupuje LNG

Gazprom utracił już bezpowrotnie unijny rynek, ale rosyjski gaz wciąż tu jest. Popytem cieszy się LNG z rosyjskiego Novateku. Oficjalnie to koncern prywatny oligarchy Leonida Michelsona, ale 19 proc. akcji ma w nim Gazprom, a ponad 23 proc. człowiek Władimira Putina.

Publikacja: 21.07.2023 12:17

Czy Novatek to też Gazprom? Od kogo Unia Europejska kupuje LNG

Foto: Bloomberg

Zwiększone dostawy skroplonego gazu (LNG) z rosyjskiego Novateku oznaczają, że koncern jest bliski wyprzedzenia kontrolowanego przez Kreml Gazpromu jako wiodący krajowy dostawca paliw do Europy, wynika z wyliczeń agencji Reuters.

Czytaj więcej

Shell nadal handluje rosyjskim gazem, mimo obietnic, że przestanie

Novatek blisko Gazpromu

Obliczenia Reutersa, oparte na danych z Refinitiv Eikon, pokazały, że całkowity eksport LNG i dostaw gazu rurociągowego przez Gazprom do Europy wyniósł około 13,8 mld m3 w okresie od 1 stycznia do 15 lipca. Eksport Novateku do regionu w tym samym okresie wyniósł 12,34 mld m3.

Dla porównania, przed rosyjską agresją na Ukrainę, w rekordowym 2019 roku Gazprom sprzedał na europejskim rynku (Unia, Turcja, Bałkany) nawet 200 mld m3.

„Awans Novateku na upragnione pierwsze miejsce (w bliskiej przyszłości -red.) pokazuje, jak bardzo konflikt na Ukrainie zakłócił rosyjski i światowy przemysł energetyczny, gdy Europa zwraca się ku LNG i oddala się od sieci gazociągów Gazpromu, która przez dziesięciolecia dominowała w europejskich dostawach” - podkreśla agencja.

Rosyjski gaz, w przeciwieństwie do rosyjskiej ropy, nie podlega zachodnim sankcjom, choć Bruksela rozważa rozszerzenie embarga i na to paliwo. Tu jednak napotyka na duży opór, nie tylko prorosyjkiego rządu Wiktora Orbana. Unia Europejska ma program ograniczania szkodliwych emisji, np. z energetyki węglowej, co oznacza, że w najbliższych latach import LNG z różnych kierunków będzie rósł.

„Gazprom prawdopodobnie na zawsze stracił 65-75 proc. swojego historycznego udziału w rynku europejskim” – ocenia Ronald Smith z moskiewskiego biura maklerskiego BCS.

Czytaj więcej

Gazprom stracił Unię Europejską. Teraz traci Rosję

Pożegnanie z Gazpromem

Jednak Novatekowi będzie bardzo trudno całkowicie zastąpić Gazprom w Europie, ponieważ klienci Gazpromu mają ograniczoną infrastrukturę do importu LNG - twierdzi Reuters. Można do tego dodać, że w przypadku gazu skroplonego duża jest też konkurencja. Kraje wybierają LNG z USA, Algierii czy Kataru, a ofert jest dużo więcej niż chętnych.

Gazprom tłoczy obecnie gaz jedyną obecnie dostępnym szlakiem rurociągowym - przed Ukrainę. Odbiorcami są firmy z Niemiec, Włoch, Węgier, Austrii. To też może się zaraz skończyć, bo Kijów zapowiedział, że nie przedłuży umowy tranzytowej z Rosjanami, ważnej do końca 2024 r.

Oprócz Węgier, pozostałe kraje szybko ograniczają zakupy w Gazpromie. Włochy już zadeklarowały, że w ciągu dwóch lat pozbędą się rosyjskiego surowca. Podobnie Niemcy, którzy w pół roku uruchomili dwa pływające terminale LNG, a w tym roku przybędą dwa kolejne. Ostatnio też Austria, która latami stała murem za Gazpromem, zaczyna mówić o zakupach gazu spoza Rosji.

Ile Gazpromu w Novateku

Jeżeli jednak Novatek zajmie miejsce Gazpromu na europejskim rynku, to może oznaczać, że wciąż jest na nim obecny Gazprom. Do wojny miał on w koncernie Leonida Michelsona (kontroluje ponad 27 proc. akcji) 19 proc. udziałów. Do rosyjskiej agresji ponad 23 proc. posiadał jeden z najbliższych ludzi Putina, objęty sankcjami Zachodu Gennadij Timczenko. Znając „standardy” i sposób działania Kremla, nie jest wykluczone, że w przyszłości Gazprom przejmie kontrolę nad Novatekiem.

Jaka jest dziś struktura własnościowa Novateku, nie wiadomo. Informacji tej nie znajdziemy na stronie koncernu, ani w sprawozdaniu z działalności firmy w 2022 r, mimo że jego akcje są w publicznym obrocie na giełdzie w Moskwie. Najprawdopodobniej więc każdy, kto kupuje LNG z Novateku, kupuje go też z Gazpromu.

Zwiększone dostawy skroplonego gazu (LNG) z rosyjskiego Novateku oznaczają, że koncern jest bliski wyprzedzenia kontrolowanego przez Kreml Gazpromu jako wiodący krajowy dostawca paliw do Europy, wynika z wyliczeń agencji Reuters.

Novatek blisko Gazpromu

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Gaz
Orlen stawia na większe wydobycie i zakupy gazu
Gaz
Spada liczba kopciuchów. Polacy wybierają gaz, który może okazać się pułapką
Gaz
Orlen zapewni Ukrainie dostawy gazu ziemnego
Gaz
Agent Stasi pracuje dla Amerykanów nad uruchomieniem gazociągu Gazpromu
Materiał Promocyjny
O przyszłości klimatu z ekspertami i biznesem. Przed nami Forum Ekologiczne
Gaz
Joe Bidena nie ma, sankcje działają. LNG z Rosji nie popłynie w świat