Przyszłość wodoru w Polsce

Dla operatora przesyłowego szczególnym wyzwaniem będzie konieczność dostosowania istniejącej infrastruktury do przesyłu mieszanin gazu ziemnego i wodoru.

Materiał powstał we współpracy z GAZ-SYSTEMEM

15 grudnia Komisja Europejska opublikowała projekt tzw. pakietu gazowo-wodorowego, który ma stanowić uzupełnienie wcześniejszego pakietu „Fit for 55". Cel tych propozycji jest prosty – wyostrzenie kursu na Zielony Ład, a dokładniej: stworzenie podwalin pod rynek wodoru i przyspieszenie dekarbonizacji systemu gazowego. Fundamentem, na którym oparte są nowe regulacje, jest rozdzielenie obecnej infrastruktury gazu ziemnego i przyszłej infrastruktury czystego wodoru. Stanowić to będzie niewątpliwe wyzwanie dla operatorów gazowych w całej Europie z uwagi na konieczność powołania oddzielnych operatorów infrastruktury wodorowej.

Dla odbiorców gazu najbardziej odczuwalnym skutkiem nowych regulacji może być wzrost taryf spowodowany zaproponowanymi rabatami dla gazów odnawialnych i niskoemisyjnych. System ten jest zaprojektowany w ten sposób, że w większym stopniu niż obecnie to odbiorcy końcowi będą ponosić koszty funkcjonowania systemu gazowego. Również zasady kształtowania taryf czystego wodoru zakładają większe obciążenie dla odbiorców tego paliwa.

Dla operatora przesyłowego szczególnym wyzwaniem będzie konieczność dostosowania istniejącej infrastruktury do przesyłu mieszanin gazu ziemnego i wodoru. Wskazać należy, że pakiet nakłada na operatorów obowiązek przyjęcia 5-proc. mieszaniny wodoru na granicach. Stanowi to wyzwanie pod względem inżynieryjnym, ale także rodzi ryzyka po stronie odbiorców, których instalacje przystosowane są tylko do gazu ziemnego.

W Polsce przewiduje się wzrost udziału gazu ziemnego w miksie energetycznym. W najbliższych kilkunastu latach należy spodziewać się, że gaz ziemny będzie paliwem „przejściowym" w ramach odchodzenia od gospodarki wysokoemisyjnej opartej na węglu. Rozwijać się będzie również segment OZE, który będzie miał wpływ na przyszłość sieci gazowej.

Na rynku analizowane są trzy scenariusze rozwoju OZE. Pierwszy z nich zakłada ciągłe szerokie wykorzystanie gazu ziemnego, ale w połączeniu z technologią wychwytywania i zagospodarowania CO2. Drugi wariant przewiduje, że sieć gazowa może stanowić swego rodzaju magazyn energii zgromadzonej w wodorze, powstały w ramach zagospodarowania energii elektrycznej otrzymanej z OZE. W tym przypadku będziemy mieli do czynienia z mieszaniem wodoru w różnych proporcjach z gazem ziemnym. Trzecią opcją jest budowa dedykowanych gazociągów umożliwiających transport 100 proc. wodoru lub konwersja istniejących gazociągów przeznaczonych do transportu gazu ziemnego na gazociągi do transportu wodoru. Obecnie należy założyć, że każdy z tych wariantów może być w najbliższych latach realizowany. Wybór będzie uzależniony od stopnia i szybkości rozwoju rynku wodoru, w tym zapotrzebowania rynku na tego typu paliwo, cen rynkowych wodoru oraz inicjatyw wpierających rozwój rynku wodoru.

Obecnie aktywność spółki GAZ-SYSTEM koncentruje się m.in. na działaniach związanych z badaniem możliwości bezpiecznego przesyłu mieszaniny gazu ziemnego z wodorem istniejącym systemem przesyłowym gazu ziemnego, co przekłada się na konieczność realizacji szeregu prac badawczo-rozwojowych i udział w inicjatywach krajowych i międzynarodowych zajmujących się powyższą tematyką. W zakresie rozwoju rynku wodoru analizowane są również kwestie związane z budową sieci na potrzeby przesyłu wodoru oraz konwersja istniejącej sieci gazu ziemnego.

Na etapie realizacji nowych inwestycji analizowane są kwestie zabudowy infrastruktury w urządzenia, które w przyszłości będą mogły współpracować z mieszaniną gazu i wodoru. Przykładem jest instalacja na interkonektorze w Lasowie chromatografu procesowego umożliwiającego pomiar zawartości wodoru (do 5 proc.) w gazie ziemnym. Równolegle – Laboratorium Pomiarów Jakości Gazu w 2019 r. rozbudowało jeden ze swoich chromatografów o analizę zawartości wodoru w gazie ziemnym.

GAZ-SYSTEM – polski operator przesyłowy jest jedną z wielu części zintegrowanego europejskiego systemu przesyłowego. Sytuacja ta powoduje konieczność szukania wspólnych rozwiązań i planowania rozwoju sieci w porozumieniu z innymi operatorami. GAZ-SYSTEM jest w stałym kontakcie z partnerami międzynarodowymi i monitoruje na bieżąco trendy rynkowe i regulacje prawne w tym obszarze.

Materiał powstał we współpracy z GAZ-SYSTEMEM