Gaz łupkowy najszybciej z Pomorza

Czy po wizycie w Kanadzie rząd jest bliżej opracowania sposobu opodatkowania gazu łupkowego?

Nad pracami w tym zakresie czuwa Minister Środowiska, jakkolwiek wiem, że pewna koncepcja została już wypracowana. Sprawdzane są też inne, zagraniczne rozwiązania dotyczące wydobycia złóż konwencjonalnych i niekonwencjonalnych oraz ich skutki.

Czy to będzie właśnie model kanadyjski?

To będzie model polski i nie warto porównywać go do żadnego innego — norweskiego, izraelskiego czy kanadyjskiego. W samej Kanadzie jest kilka jego wariantów z uwagi na tamtejszy system federalny. Ważniejsze od modelu są inwestycje na terenie Polski spółek kanadyjskich specjalizujących się w wydobywaniu gazu.

Jesteśmy atrakcyjnym rynkiem dla Kanadyjczyków i innych inwestorów zagranicznych ze względu na przychylność władz oraz duże poparcie społeczne do inwestycji w gaz łupkowy, co potwierdziły ostatnie badania Orlenu. Poza tym rynek europejski, gdzie ceny są znacznie wyższe, daje zdecydowanie większą perspektywę na rozwój.

Blokadą jest jeszcze niejasny system opodatkowania, póki co podatek wynosi 2 proc.

Nie wyobrażam sobie, aby w Polsce powstały regulacje podatkowe, które by opóźniły, albo — w najgorszym scenariuszu — zablokowały projekt gazu łupkowego. Byłoby to działanie na niekorzyść skarbu państwa. Nie możemy sobie na to pozwolić. Premier zapowiedział, że będziemy starać się tworzyć prawo sprzyjające rozwojowi inwestycji gazowych w Polsce.

Czyli opodatkowanie w pierwszym okresie, póki inwestycja się nie zwróci, będzie niższe, tak jak jest to w Kanadzie?

Wyobrażam sobie system, który na początkowym etapie w ogóle nie będzie obciążał inwestorów. Podatki pojawią się dopiero wtedy, kiedy faktycznie zaczną na tym zarabiać. Stoimy po tej samej stronie, co inwestorzy, bo spółki skarbu państwa uzyskały prawie 30% przyznanych koncesji poszukiwawczych i muszą być traktowane tak, jak każdy inny inwestor, także zagraniczny. Jest to więc również nasza odpowiedzialność jako akcjonariusza.

Jaka jest procedura wprowadzenia regulacji prawnych?

Gospodarzem tych przepisów jest minister środowiska i ma z pewnością zakreślony harmonogram ich wprowadzania. Otwartym pozostaje jednak pytanie, od którego roku będą one obowiązywały. Ważniejsze jest przyspieszenie prac poszukiwawczych i wydobywczych, niż obciążanie inwestorów podatkiem. Jeśli najpierw nałożymy na nich podatek, pojawi się ryzyko, że projekt się nie powiedzie, szczególnie, że w przypadku gazu łupkowego najważniejsze jest obniżenie kosztów wierceń, a to możemy osiągnąć zwiększając ich skalę, czyli przez ułatwienia inwestycyjne.

Kilka miesięcy temu ogłosił Pan plan intensyfikacji prac poszukiwawczych.

To się dzieje. Orlen analizuje rdzenie z pierwszych odwiertów. W tym roku rozpocząć do 7 odwiertów poszukiwawczych oraz przeprowadzić co najmniej 2 zabiegi szczelinowania. To ostatnie jest kluczowe, by sprawdzić, na ile skała łupkowa jest zasobna w gaz. To samo robi PGNiG. W najbliższych tygodniach rozpoczyna kolejny odwiert na Pomorzu. Właśnie tereny na północy dają dziś największą szansę na rozpoczęcie zagospodarowania złóż w ciągu 36 miesięcy.

Czyli 36 miesięcy do rozpoczęcia wydobycia?

36 miesięcy do przygotowania pierwszej kopalni, czyli grupy 12 odwiertów produkcyjnych, a nie wyłącznie badawczych.

Czy podczas rozmów w Kanadzie planowano wspólne konsorcja firm polskich i kanadyjskich?

Rozmawialiśmy o tym. Głównymi partnerami w Polsce byliby Orlen i PGNiG. To spółki najbardziej zaawansowane w poszukiwaniach i bogatsze w wiedzę po pierwszych odwiertach. Z drugiej strony trzy firmy kanadyjskie. Dwie z nich są już obecne w Polsce, trzecia jest zainteresowana wejściem na nasz rynek. Teraz już wszystko zależy od precyzyjnych rozmów między spółkami, bo mówimy o co najmniej stu odwiertach, które miałyby być wspólnie przeprowadzone.

Niedawno PGiNG ogłosił, że nie ma pieniędzy na dalsze odwierty.

Nigdy nie było mowy o braku pieniędzy na odwierty. Pytanie tylko o skalę wierceń. PGNiG chce ich wykonać jak najwięcej, dlatego poszukuje partnera zarówno zagranicznego jak i polskiego, by rozłożyć ryzyko i pozyskiwać nowe technologie. Stąd szukanie porozumienia z innymi instytucjami, w szczególności spółkami sektora energetycznego.

Polskich czy zagranicznych?

To otwarta kwestia, liczymy na współpracę z podmiotami krajowymi i zagranicznymi tak, jak jest w Kanadzie w przypadku inwestora strategicznego. To, co będzie się liczyło, to konkretna oferta prowadzenia biznesu i ocena korzyści, jakie nasze spółki z tego tytułu osiągną.

Jaka ma być tutaj aktywność KGHM?

KGHM jest mocno zaangażowany w rozmowy z PGNiG. Ma też inny, bardzo ciekawy obszar do zbadania, czyli czerwony spągowiec. To skała występująca głównie w Wielkopolsce i na Dolnym Śląsku. Mogą się w niej znajdować zasoby gazu konwencjonalnego oraz tzw. zaciśniętego. Myślę, że jest duża szansa, że KGHM zaangażuje się w ten projekt.

Pojawił się zarzut, że nawet te najlepsze polskie firmy nie mają takich środków jak zagraniczni potentaci, którzy poza pieniędzmi maja know-how...

...więc najlepiej siedzieć z założonymi rękami i czekać, co przyniesie los. Fundamentalnie nie zgadzam się z taką tezą. Orlen ma potencjał, jeśli chodzi o finansowanie, a pozostałe spółki szukają strategicznych aliansów. Na tym tle nie różnimy się od Kanady, która początkowo również korzystała z usług firm amerykańskich, a obecnie ma już kilka własnych, dużych firm prowadzących wiercenia i szczelinowania. Jeśli chodzi o know-how, to, kto jak nie PGNiG ma największą wiedzę o budowie geologicznej kraju? Polskie spółki wiertnicze od lat 50-tych przeprowadziły ok. 7 tys. odwiertów! Poza tym spółki skarbu państwa nie są od tego, by tylko patrzeć i ewentualnie kopiować. Nie chcemy być biernym, ale aktywnym akcjonariuszem, uwzgledniającym interesu kraju. Mówimy o projekcie, który ma zasięg nie tylko polski, a ogólnoeuropejski. Chętnie porozmawiam z każdym analitykiem giełdowym, który ma przeciwny pogląd.

Wiele krajów w Europie tak zmienia prawo, by zablokować wydobycie gazu łupkowego.

To niebezpieczny trend, ale paradoksalnie Polska może na tym skorzystać, bo pokazujemy inwestorom zagranicznym, że jesteśmy krajem bardzo otwartym na każdego inwestora myślącego poważnie o wydobywaniu gazu. Że Polska to najlepsze miejsce w Europie do robienia dobrego i przewidywalnego biznesu. Rząd na pewno nie będzie blokował wydobycia gazu.

Nie obawia się pan takiego zakazu na poziomi Brukseli?

Sama Komisja Europejska doszła do wniosku, że na ten moment eksploatacja łupków nie niesie większego zagrożenia, co oczywiście nie zwalnia nas z bezwzględnego przestrzegania unijnego prawa środowiskowego. Tym niemniej nie warto robić medialno-politycznego zamieszania. A Polska też ma swoje argumenty: pokazujemy, że projekt „gaz łupkowy" może służyć całej Europie.

Jak?

Jest kryzys, a Europa płaci ogromne pieniądze za gaz. Czasem zapomina się, że Europejczycy rocznie importują gaz za ok. 130 mld. dolarów, a ten rachunek wciąż rośnie i obciąża gospodarkę. Skoro moglibyśmy mieć własny i znacznie tańszy surowiec, możemy pozytywnie wpływać na rozwój gospodarczy całej Unii.

Nasz głos jest w Europie słyszalny?