Gazprom wygrał z Litwą

Szwedzki arbitraż uznał za bezzasadny litewski pozew o odszkodowanie 1,4 mld euro, które miałaby zapłacić Gazprom.

Poinformował o tym litewski minister energetyki.

– Arbitraż nie znalazł uzasadnienia naszych pretensji. To dla nas rozczarowująca decyzja – przyznał Rokas Masiunis. Koszty procesu zapłacą po połowie obie strony – po 0,5 mln euro.

Jesienią 2012 r rząd Litwy wniósł do międzynarodowego arbitrażu pozew związany z przepłaceniem za rosyjski gaz 5 mld litów (wtedy była to równowartość1,86 mld dol.). Tyle miała przepłacić Litwa w latach 2004-2012 w wyniku zawyżanie przez Rosjan cen.

Litwini argumentowali w pozwie, że zgodnie z umową prywatyzacji operatora gazowego Lietuvos Dujos (Gazprom objął 34 proc. akcji) Rosjanie zobowiązali się dostarczać gaz po cenach „sprawiedliwych”. A także zgodnie z formułą z obowiązującego w tym momencie porozumienia miedzy Lietuvos Dujos a Gazpromem.

Według litewskiego rządu w latach 2004-2012 cena dla Wilna znacznie wzrosła z powodu zmiany formuły, co naruszało umowę prywatyzacyjną. Zmiany cen przyklepywali mianowani przez Gazprom szefowie Lietuvos Dujos.

W wyniku tego Litwa płaci za rosyjski gaz dużo więcej niż sąsiedzi – Łotwa i Estonia. W marcu 2011 r Wilno pozwało Gazprom przed sąd w Wilnie a Rosjanie z kolei – Litwinów przed arbitraż w Sztokholmie. Ten ostatni wydał werdykt, który obie strony uznały za korzystny dla siebie.

Konflikt z Gazpromem spowodował zmiany w strategii energetycznej Litwy. Kraj wprowadził w życie postanowienia Trzeciego pakietu energetycznego. Przeprowadził podział Lietuvos Dujos na dwie niezależne firmy i utratę przez Gazprom kontroli nad gazociągami. Dziś ma pływający terminal LNG w Kłajpedzie i w Rosji kupuje coraz mniej gazu.