Co trzecia gmina chce uczestniczyć w programie „Czyste Powietrze”

Już 950 gmin, czyli ponad 38 proc., zgłosiło się do pełnienia zadań operatorów w programie „Czyste Powietrze”, informuje NFOŚiGW. Mają pomóc mieszkańcom w przebiciu się przez formalności przy termomodernizacji domu.

Publikacja: 24.03.2025 17:21

Co trzecia gmina chce uczestniczyć w programie „Czyste Powietrze”

Foto: AdobeStock

Pojawienie się nowej funkcji operatorów programu Czyste Powietrze ma być jedną z głównych zmian w programie termomodernizacji domów jednorodzinnych w Polsce, który rusza na nowo 31 marca. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) uważa, że dotychczas dochodziło do nieprawidłowości, gdy firmy nakłaniały mieszkańców do składania wniosków do termomodernizacje i w ich imieniu składały wnioski o dotacje. 

Czytaj więcej

Wiceprezes NFOŚiGW: Będzie okres przejściowy dla programu „Czyste powietrze”

Nadużycia w programie „Czyste Powietrze”

Pojawienie się operatorów programu, którymi mają być gminy, ma zaradzić nieprawidłowościom. Według informacji przekazanych przez NFOŚiGW pod koniec ub.r., nieprawidłowości stwierdzono w 12 proc. zawartych do tej pory umów na dofinansowanie.

Najwięcej wątpliwości dotyczyło komponentu, w ramach którego można było otrzymać najwyższą dotację i zastosować prefinansowanie. W grudniu fundusz informował, że złożono do prokuratury zawiadomienie dotyczące kilku firm, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełniania przestępstw. Podejrzane umowy miały opiewać na ok. 600 mln zł.

Nowa rola dla gmin

Jeszcze przed oficjalnym startem nowej odsłony programu „Czyste Powietrze” wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) prowadziły nabory na operatów na terenie całej Polski. NFOŚiGW poinformował, że w ciągu dwóch pierwszych tygodni zgłosiło się 950 gmin. Podpisywanie porozumień zaplanowano do 31 marca. Kolejny etap nastąpi do 30 czerwca. "Jeśli na danym terenie gmina nie zgłosi się do roli operatora, to planowane jest powierzenie tych zadań WFOŚiGW" – wyjaśnia NFOŚiGW.

Operator "Czystego Powietrza" ma wspierać uczestników programu od momentu podjęcia decyzji o realizacji inwestycji przez cały proces inwestycyjny, aż do zakończenia projektu i rozliczenia dotacji. "Operatorzy pomogą szczególnie osobom starszym i ubogim, które mogą być narażone na [działania – red.] nieuczciwych wykonawców i mają trudności z korzystaniem z technologii" – podkreślił fundusz.

Za pomoc tym, którym przysługuje podwyższone lub najwyższe dofinansowanie, operator ma otrzymać 1700 zł. Na finansowanie operatorów w 2025 roku zarezerwowano ponad 40 mln zł. Ich zadania podzielono na dwa etapy, z odrębnym wynagrodzeniem za każdy z nich. Gmina będzie wynagradzana ryczałtem.

Udział operatorów jest obowiązkowy przy najwyższym poziomie dofinansowania w nowej wersji „Czystego Powietrza”, a także przy dotacjach z prefinansowaniem. W przypadku podwyższonego wsparcia finansowego udział operatora jest fakultatywny.

Nowościami w programie będą m.in.: obowiązkowe audyty energetyczne przed wykonaniem termomodernizacji, udział operatorów, maksymalne koszty na poszczególne elementy inwestycji oraz brak dotacji do kotłów gazowych.

Czytaj więcej

Rusza nowa odsłona programu Czyste Powietrze: Jak zmienią się zasady?

Nowa odsłona programu „Czyste Powietrze” i zmiany w wielkości finasowania 

Program zakłada trzy poziomy wsparcia. Poziom podstawowy przewiduje dotacje do 40 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji. Z takiego wsparcia będą mogli skorzystać ci, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł. Do drugiej grupy zaliczono tych, których miesięczny dochód na osobę wynosi 2250 zł w gospodarstwie wieloosobowym, a w gospodarstwie jednoosobowym – 3150 zł; dla nich wsparcie ograniczone jest do 70 proc. kosztów kwalifikowanych.

Najwyższa pomoc, do 100 proc. kosztów, będzie obowiązywać przy miesięcznym dochodzie do 1300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1800 zł w jednoosobowych. Z największych dotacji będą mogły skorzystać też osoby, które mają ustalone prawo do zasiłku: stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/mkw rocznie.

Osoby, które zarabiają powyżej 135 tys. zł rocznie, mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej; kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł.

Pod koniec listopada 2024 r. NFOŚiGW wstrzymał przyjmowanie nowych wniosków do programu, tłumacząc to koniecznością jego reformy i uszczelnienia systemu. Informowano wówczas, że bez zatrzymania przyjmowania nowych wniosków byłoby jeszcze więcej oszukanych osób i pieniędzy wyłudzonych przez nieuczciwych wykonawców. 

Pojawienie się nowej funkcji operatorów programu Czyste Powietrze ma być jedną z głównych zmian w programie termomodernizacji domów jednorodzinnych w Polsce, który rusza na nowo 31 marca. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) uważa, że dotychczas dochodziło do nieprawidłowości, gdy firmy nakłaniały mieszkańców do składania wniosków do termomodernizacje i w ich imieniu składały wnioski o dotacje. 

Nadużycia w programie „Czyste Powietrze”

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Energetyka
Polska znów więcej eksportuje prądu niż importuje. W wietrze duży spadek produkcji
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Energetyka
Ile kosztuje węgiel w marcu 2025? Ceny w sklepie PGG, PKW i na składach
Energetyka
Prąd nad Bałtykiem podrożał po synchronizacji z Unią. Powodów jest kilka
Energetyka
Niemal 400 mld zł na inwestycje. Jest nowa strategia Orlenu
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Energetyka
Transformacja energetyczna to walka o bezpieczeństwo kraju i przyszłość przemysłu
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście