Pekin podkłada bombę zegarową pod rosyjskie kopaliny

Chiński boom na pojazdy elektryczne i zieloną energię uderza w interesy Kremla. Chiński popyt na rosyjską ropę i węgiel wyraźnie słabnie.

Publikacja: 16.10.2024 17:21

Zbliża się koniec Rosji jako superpotęgi energetycznej

Zbliża się koniec Rosji jako superpotęgi energetycznej

Foto: Bloomberg

Zbliża się koniec Rosji jako superpotęgi energetycznej – alarmują eksperci z Instytutu Badań nad Energią Rosyjskiej Akademii Nauk. Według ich szacunków w ciągu najbliższych 25 lat gospodarka Rosji straci 40 proc. eksportu paliw, a dochody z tego tytułu zmniejszą się 2,8-krotnie. Jeśli w 2021 roku Rosja wyeksportowała ropę, węgiel i gaz o wartości 821 mln ton standardowego paliwa, to do 2030 roku liczba ta spadnie do 583 mln ton, do 2040 roku – do 561 mln ton, a do 2050 – do 486 mln ton. 

Czytaj więcej

Rosyjskie górnictwo w zapaści. Tak źle nie było od 30 lat

Dochody walutowe z eksportu węglowodorów w porównaniu z przedwojennym 2021 rokiem zmniejszą się do końca tej dekady o ponad połowę – z 315 miliardów dolarów do 146 miliardów dolarów, a do połowy stulecia – prawie trzykrotnie, wynosząc zaledwie 114 miliardów dolarów.

Chiny inwestują w OZE i elektryki

Zagrożenie dostrzegli analitycy Banku Rosji. Tendencje obserwowane w Chinach „rodzą wątpliwości co do długoterminowych perspektyw rosyjskiego eksportu w związku z prowadzeniem aktywnej polityki klimatycznej, także w zaprzyjaźnionych krajach” – napisali w rozdziale „Transformacja energetyczna w Chinach hamuje popyt na ropę” biuletynu Banku Rosji „Co mówią trendy” .

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) szacuje, że choć przez kilka dekad główny wkład we wzrost zużycia ropy naftowej na świecie miały Chiny (w 2023 roku udział ten wyniósł prawie 70 proc.), to już w latach 2024-2025 spadnie on gwałtownie - do 20 proc.

Czytaj więcej

Chiny budują dwie trzecie nowych światowych elektrowni wiatrowych i słonecznych

Chińska gospodarka ulega zasadniczym zmianom. Zakończył się okres wielkoskalowej budowy infrastruktury i nieruchomości oraz powstawania licznych gałęzi przemysłu. Sytuację pogorszył trwający już czwarty rok kryzys mieszkaniowy, który doprowadził do spadku popytu na produkty rafinacji ropy naftowej, takie jak lekki olej napędowy stosowany w transporcie sprzętu i materiałów budowlanych oraz benzynę ciężką (w wyniku zmniejszenia produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych stosowanych w budynkach) - zauważyła IEA we wrześniowym raporcie. Eksperci Agencji podkreślili, że „tylko w tym roku zmiany te zmniejszą globalny popyt na ropę o 400 tys. baryłek dziennie”.

„Rosnąca sprzedaż pojazdów elektrycznych i ciężarówek napędzanych LNG strukturalnie zmniejsza popyt na benzynę i olej napędowy” – stwierdzają analitycy Banku Rosji. „W sierpniu spadek rafinacji ropy naftowej r/r w Chinach wyniósł 9 proc., a produkcja oleju napędowego spadła o 11 proc.” - dodają.

Chińskie elektryki groźne dla interesów Rosji

Zdaniem Russella Hardy’ego, dyrektora generalnego handlującej ropą firmy Vitol, „flota pojazdów w Chinach jest stopniowo przenoszona na pojazdy elektryczne”.

Czytaj więcej

Chiny ograniczają zakupy ropy z Rosji. Kupują ją na Bliskim Wschodzie

W lipcu i sierpniu ponad połowa samochodów sprzedanych w Chinach to nowe pojazdy elektryczne (NEV) – samochody elektryczne i hybrydy typu plug-in. W sierpniu ich sprzedaż po raz pierwszy przekroczyła 1 milion, co oznacza skok o 43,2 proc. w ciągu roku. Na koniec tego roku pojazdy NEV będą stanowić około połowy sprzedaży, a w przyszłym roku przekroczą tę granicę – prognozuje Chińskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów Osobowych.

Aktywne przechodzenie Chin na pojazdy elektryczne prowadzi do zmiany struktury zużycia energii z produktów naftowych na energię elektryczną, zauważają analitycy Banku Rosji. Wzrost produkcji prądu w Chinach w pierwszych ośmiu miesiącach 2024 r. wyniósł 5 proc. – „głównie dzięki odnawialnym źródłom energii (energia wodna, słoneczna i wiatrowa) przy spadku produkcji węgla”. - W dziedzinie zielonej energii Chiny odgrywają obecnie tę samą wiodącą rolę, jaką odgrywały wcześniej w zakresie zużycia paliw kopalnych – przyznał Fatih Birol, szef IEA.

Czytaj więcej

Spada popyt Chin na rosyjską ropę. Iran sprzedaje ją taniej

Energia słoneczna rośnie w Chinach w takim tempie, że na początku lat 30. XXI wieku, czyli za niespełna dziesięć lat, sama produkcja prądu ze słońca w Chinach mogłaby przekroczyć dzisiejsze całkowite zużycie energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych.

Nie tylko Chiny, ale też Indie i Turcja

Rosyjscy producenci węgla już zaczęli odczuwać skutki tej transformacji energetycznej. Zdaniem części ekspertów branża wchodzi w najpoważniejszy kryzys w historii poradzieckiej. Podczas gdy ropa i gaz są nadal dostarczane do Europy, przynajmniej w małych ilościach, eksport węgla (który odpowiada za około połowę produkcji) musiał zostać całkowicie przekierowany do kilku odbiorców w Azji. Chiny jednak ograniczają import i nałożyły cła na rosyjskie produkty, w efekcie dostawy w pierwszej połowie 2024 roku spadły o 8 proc. i nie należy spodziewać się wzrostu, skarżył się we wrześniu minister energetyki Siergiej Cywiliew.

Czytaj więcej

Rosja chce od Indii płatności w juanach. Rząd w Delhi mówi „niet”.

Inni też opuszczają rosyjskie rynek. Według fińskiego Centrum Badań nad Energią i Czystym Powietrzem (CREA) Indie ograniczyły import węgla o 55 proc., a Turcja o 47 proc. Całkowity eksport węgla z Rosji w okresie styczeń–lipiec spadł o 11,4%, do 112,6 mln ton.

- Transformacja energetyczna i zmiany demograficzne (liczba ludności Chin zaczęła spadać w 2022 r.) będą już na długo wpływać na globalną gospodarkę i popyt na ropę - zauważył Jeff Currie, główny strateg funduszu private equity Carlyle Group i były dyrektor ds. globalnych badań nad towarami w Goldman Sachs.

A to jest wyrok dla finansów Kremla, który przez 30 lat nie zrobił nic, by zmniejszyć zależność rosyjskiego budżetu od eksportu surowców.

Zbliża się koniec Rosji jako superpotęgi energetycznej – alarmują eksperci z Instytutu Badań nad Energią Rosyjskiej Akademii Nauk. Według ich szacunków w ciągu najbliższych 25 lat gospodarka Rosji straci 40 proc. eksportu paliw, a dochody z tego tytułu zmniejszą się 2,8-krotnie. Jeśli w 2021 roku Rosja wyeksportowała ropę, węgiel i gaz o wartości 821 mln ton standardowego paliwa, to do 2030 roku liczba ta spadnie do 583 mln ton, do 2040 roku – do 561 mln ton, a do 2050 – do 486 mln ton. 

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Energetyka Zawodowa
Ruszają konsultacje Krajowego Planu na Rzecz Energii i Klimatu. Pełnych kosztów nie ma
Energetyka Zawodowa
Prawny pat w konflikcie Rafako z JSW Koks. „Dziwi nas ta sytuacja”
Energetyka Zawodowa
Nagły zwrot w sprawie Rafako. Spółka jednak nie upadnie?
Energetyka Zawodowa
Rządowy wyścig z czasem i brakiem mocy. Jest wstępna zgoda Brukseli na dłuższe życie węgla
Energetyka Zawodowa
Ile będzie kosztowało polskich podatników wydłużenie rynku mocy. Rząd podał dane