Jak wydzielić sieci dystrybucyjne ze spółek energetycznych? Jest propozycja

Wydzielenie spółek dystrybucyjnych z Grup Kapitałowych zapowiadali doradcy oraz posłowie wchodzący w skład obecnej koalicji rządzącej. To spotkało się ze sprzeciwem dużych państwowych spółek. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Rafał Gawin ma pomysł, który mógłby być salomonowym rozwiązaniem.

Jak powiedział Rafał Gawin, prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na spotkaniu z dziennikarzami o wyzwaniach energetycznych w tym roku, nowe regulacje dotyczące zmian w prawie energetycznym i ustawie OZE, które wejdą w tym roku, wprowadzają szereg rozwiązań rynkowych i prokonsumenckich. – Nowe przepisy, które wchodzą w życie w tym roku sprawiają, że łatwiej będzie zrzeszać się w klastrach lub łatwiej będzie przesyłać energię z OZE – mówi Gawin.

Kluczowe nadal będą jednak inwestycje w rozwój sieci dystrybucyjnych. Ustawodawca poszerzył w ramach ostatnich zmian w prawie kompetencje prezesa URE dot. opracowania wytycznych co do kierunku rozwoju sieci i realizacji priorytetowych inwestycji, które mają być uwzględnione w planach rozwoju sieci. – Realizacja naszych wytycznych w obszarze inwestycji priorytetowych ma charakter fakultatywny i wiąże się z systemem wynagradzania, którego celem jest zachęceniem przedsiębiorstw do ich realizacji. Zyskaliśmy uprawnienie do wykonania planów rozwoju dot. kierunku rozwoju sieci – przypomniał Gawin dodając, że trwają prace nad opracowaniem docelowego narzędzia kontroli tychże planów. – Będziemy je konsultować z operatorami sieci dystrybucji (OSD) – dodawał prezes. To właśnie operatory sieci byli głównym tematem rozmów dziennikarzy z prezesem URE.

Czytaj więcej

Energetyka Zawodowa

Enea z kolejnym miliardem kredytu na rozwój sieci energetycznej

Energetyczny koncern zawarł z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) umowę kredytu do kwoty 1 ml...

Skargi na operatorów sieci

Aby udrożnić podłączenie do sieci nowych instalacji OZE, parlament wprowadził w 2023 r. nowe przepisy dot. budowy linii bezpośredniej między własną instalacją OZE a zakładem produkcyjnym. Podobny cel przyświecał wprowadzeniu rozwiązań współdzielenia sieci. – Zwróciliśmy się do operatorów sieci przesyłowych i dystrybucji z pytaniem, czy te rozwiązania mogą ułatwić i udrożnić przyłączenia do sieci. Odpowiedzi spływały na początku tego roku i je obecnie analizujemy – powiedział Gawin. Prezes przypomniał, że obecnie koncesje na realizację linii bezpośredniej ma jeden podmiot, a kolejne trzy czekają na rozpatrzenie swoich wniosków.

Co do zasadniczego problemu, którym jest zbyt długie oczekiwanie na uzyskanie warunków i umów przyłączeniowych Gawin wskazał, że potrzebne są jasne wytyczne ze strony OSD dot. warunków podłączenia. – Rozmawiamy z operatorami, aby ustalać reguły postępowania. Spływa do nas bardzo dużo skarg na operatorów. Są to nie tylko skargi firm prywatnych na OSD, ale także spółek wytwórczych OZE (państwowych – red.) z tej samej Grupy Kapitałowej co OSD. Są to m.in. skargi dot. nierównego traktowania – mówi prezes URE.

Wydzielać spółki z grup energetycznych? Jest inne rozwiązanie

Aby rozładować kolejkę przyłączeń do sieci, eksperci i doradcy energetyczni nowego rządu Donalda Tuska wskazywali na potrzebę wyłączenia OSD z Grup Kapitałowych. Optowała za tym m.in. minister przemysłu Marzena Czarnecka. Jednocześnie jednak to właśnie dystrybucja ma największy wkład na EBITDA spółek energetycznych takich jak PGE, Enea, Tauron i Energa. Aby zachować unijny obowiązek rozdziału przesyłu od produkcji energii obowiązuje w Polsce, podobnie jak w całej UE, trzeci pakiet energetyczny. Mimo prawnego rozdziału, prywatne spółki energetyczne skarżą się, że są dyskryminowane kosztem spółek energetycznych z tej samej Grupy co OSD.

Prezes URE, pytany, czy formalne wydzielenie dystrybucji ze spółek energetycznych udrożniłoby proces przyznawania miejsca w sieci dystrybucyjnej dla OZE, wskazał, że niezależnie jaka byłaby struktura Grup i OSD, to i tak nie unikniemy skarg. – Wyłączenie OSD z Grup byłoby oczywiście rozwiązaniem idealnym. Tak jest w przypadku sieci przesyłowych PSE i Gaz-System co się sprawdza. Proces wydzielenia trwałby jednak długo, co może przynieść opóźnienia w rozwoju sieci, a przecież nam wszystkim przyświeca cel szybkiej rozbudowy. Warto rozważyć inne mechanizmy na kanwie prawa energetycznego. Obecnie o planach finansowania i dysponowaniu środków finansowych decyduje Grupa, a nie sam OSD. Warto rozważyć, czy wyłączenie tych kompetencji z Grup na rzecz samy spółek dystrybucyjnych mogłoby udrożnić proces modernizacji sieci – mówi prezes, który precyzuje, że środki generowane przez dystrybucję nadal mogłyby trafiać do Grupy, ale byłyby rezerwowane na potrzeby sieciowe. – To relatywnie szybkie rozwiązanie niż wydzielenie kapitałowe, które jest oczywiście rozwiązaniem idealnym, ale długi i skomplikowany proces może zakłócić realizację nowych inwestycji w sieci – mówi prezes URE.

Jak wskazuje URE koszt rozbudowy sieci elektroenergetycznych, aby przyjąć energię z nowych instalacji OZE do 2030 r. może wynieść 130 mld zł.