Ostatnia prosta do nowej, rządowej węglowej agencji. Końca jednak nie widać

Powstanie rządowej agencji, która przejmie na siebie coraz mniej rentowną produkcję energii z węgla, jest odkładane co miesiąc. Czy podobnie będzie z terminem kwietniowym? Informacje dobiegające ze spółek wskazują, że uzgadnianie mają być dokumenty sprzedaży.

Publikacja: 15.04.2023 08:25

Elektrownia Kozienice

Elektrownia Kozienice

Foto: Fotorzepa, Szymon Łaszewski Szymon Łaszewski

Od wielu miesięcy rząd jak i spółki energetyczne zapewniają, że proces wydzielenia aktywów węglowych, czyli elektrowni węglowych, ze spółek energetycznych i przekazania ich do nowego podmiotu, którym ma być Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego, rozpocznie się lada moment. Obecnym terminem jest koniec kwietnia, ale i coraz częściej słyszymy o drugim kwartale tego roku, co może oznaczać, że proces ten wcale nie musi rozpocząć się jeszcze w tym miesiącu. Dlaczego ten się wydłuża? Chodzi o sposób rozliczenia się spółek ze Skarbem Państwa za otrzymane przez nowy podmiot aktywa węglowe. Spółki jednak informują, że już teraz mają trwać uzgodnienia dokumentacji transakcyjnej nabycia przez Skarb Państwa elektrowni, co mogłyby wskazywać, że proces jednak postępuje.

Czytaj więcej

Węgiel rzuca długi cień na PGE

Bankowe rozmowy prawie zakończone 

Jeszcze kilka tygodni temu słyszeliśmy, że rząd prowadzi zaawansowane rozmowy z bankami na temat finansowania całego procesu, którym jest wydzielenie aktywów węglowych z PGE, Enei, Tauronu i Energi. Teraz słyszymy, że proces jest niemal dopięty. Chodzi nie tylko o banki krajowe, ale także światowe międzynarodowe korporacje finansowe. Szersze grono banków pozwoli rozłożyć związane z tym procesem ryzyko na wiele podmiotów. Rozmowy miały dotyczyć m.in. gwarancji finansowania zakupu przez nowy podmiot uprawnień do emisji CO2. Bankowe rozmowy nie są jednak jeszcze ostatecznie zakończone, bo ten etap czeka na uzgodnienie formy rozliczenia i kwoty, za jaką elektrownie węglowe, stanowiące 62 proc. polskich mocy potrzebnych do produkcji prądu, przejdą do państwowego NABE.  

PGE szczerze o procesie

Dlatego też to wycena i forma transakcji blokuje ten proces. Największa spółka, Polska Grupa Energetyczna w sprawozdaniu finansowym za 2022 r., które zostało opublikowane pod koniec marca informuje jedynie, że wszystkie ewentualne transakcje związane z wydzieleniem aktywów są przeprowadzane w oparciu o rynkową wycenę niezależnego podmiotu oraz po przeprowadzeniu badania due diligence, które jest na ukończeniu. – Poszczególne wyceny uwzględnią zobowiązania finansowe, które spółki wytwórcze, wydzielane w ramach transakcji, posiadają wobec podmiotów dominujących i/lub zobowiązania finansowe wobec instytucji finansujących – podkreśla spółka. Sposób rozliczenia transakcji, z uwagi na zadłużenie spółek wytwarzania wobec całej grupy kapitałowej, ma być – jak podaje PGE – przedmiotem szczegółowych uzgodnień pomiędzy Skarbem Państwa, a obecnymi właścicielami i ich kredytodawcami.   

Czytaj więcej

Anna Moskwa: Polityka energetyczna Polski jest efektem dialogu z rynkiem

Spółka przyznaje jednak wprost, że w szczególności wycena oraz zasady rozliczenia długu i innych zobowiązań związanych z wydzielanymi aktywami nie zostały jeszcze określone. Nie zostały więc podjęte niezbędne decyzje korporacyjne dotyczące sprzedaży aktywów węglowych, a te miałby zapaść pod koniec kwietnia inicjując ten proces. Niemniej prezes PGE Wojciech Dąbrowski przy każdej okazji podkreśla, że PGE jest gotowe od strony operacyjnej na ten proces. – Utworzyliśmy rezerwę dla pracowników mających opuścić struktury grupy PGE. Ta transakcja i jej finalizacja będzie miała miejsce w II kwartale tego roku – mówił pod koniec marca Dąbrowski.  

Enea czeka na odblokowanie inwestycji

Drugi co do wielkości producent prądu w Polsce, poznańska Enea podkreśla, że jest gotowa do wydzielenia aktywów węglowych do NABE. Jednak woli mówić o przyszłość niż o etapie rozwoju NABE. – Wszystkie kluczowe wewnętrzne procesy organizacyjne zostały zrealizowane lub znajdują się na ukończeniu. Utworzenie NABE to przełomowe i kluczowe przedsięwzięcie dla dalszego rozwoju sektora energii w Polsce – zapewnia biuro prasowe. Przypomina przy tym , że ma szerokie plany rozwoju OZE, w tym segmentu offshore, udziału w implementacji technologii SMR w Polsce oraz wielkoskalowych magazynów energii, których funkcjonowanie będzie oparte również na mechanizmach komercyjnych. – Chcemy też intensywnie rozwijać potencjał dystrybucyjny i przyłączeniowy źródeł rozproszonych– wskazuje spółka dodając, że jako grupa pracuje nad pozyskaniem finansowania zewnętrznego na realizację programu inwestycyjnego. – Wraz z utworzeniem NABE możliwości zapewnienia szerokiego finansowania istotnie wzrosną – przyznaje Enea dając do rozumienia, że działalność już bez węgla poprawi jej możliwości inwestycyjne.

Czytaj więcej

Bogdanka latem opuści Eneę, ale nie giełdę

Tauron przygotowuje się do sprzedaży

W podobnym duchu wypowiada się Tauron. – Jesteśmy w pełni przygotowani do wydzielenia elektrowni węglowych do NABE. Proces przygotowania w zakresie reorganizacji wydzielanych aktywów zakończyliśmy w 2022 r., zgodnie z założeniami przyjętymi przez rząd w marcu 2022 r. Wokół Tauron Wytwarzanie zostały skoncentrowane wszystkie wytwórcze aktywa węglowe Grupy wydzielane do NABE, a jednocześnie została zabezpieczona samowystarczalność funkcjonowania spółki – zapewnia nas koncern. Nowością w komunikowaniu spółki jest informacja o przygotowaniu do transakcji sprzedaży akcji Tauron Wytwarzanie na rzecz Skarbu Państwa, w tym uzgodnienia dokumentacji transakcyjnej, co może świadczyć jednak, że proces ma szanse rozpocząć się w najbliższych dniach. Wówczas jako inicjację tego procesu Skarb Państwa miałby wyrazić wolę przejęcia aktywów i zaproponować warunki nabycia aktywów konwencjonalnych. Tauron zapewnia, że wówczas po wydzieleniu aktywów węglowych skoncentruje się na realizacji nowej strategii zakładającej m.in. sześciokrotne zwiększenie mocy zainstalowanej w OZE i zwiększeniu nakładów inwestycyjnych na sieci dystrybucyjne.

Czytaj więcej

Miliard na OZE od Taurona. Ale najpierw pożegnanie z węglem

Kluczowa niewiadoma czyli co z wyceną 

Tworzenie NABE oznacza prowadzenie wielu działań równolegle. Jednym z nich, który udało się doprowadzić już niemal do końca, jest wycena aktywów węglowych. Kolejnym, który udało się sfinalizować, jest umowa społeczna ze związkami zawodowymi elektrowni i kopalń węgla brunatnego z grudnia 2022 r., a formą jej realizacji jest gotowy projekt ustawy. Koszty dla budżetu w ciągu dziesięciu lat jej obowiązywania to blisko 1,27 mld zł. Kolejnymi punktami, które udało się doprowadzić do ostatniej fazy przed finalizacją, jest struktura transakcji czy też określenie przyszłości spółek sektora energetycznego po wydzieleniu aktywów węglowych do NABE. Z procesem wyceny aktywów mogą mieć związek ostatnie wyniki finansowe Polskiej Grupy Energetycznej. Firma, podając szacunkowe dane finansowe za 2022 r., poinformowała o utworzeniu rezerwy na jednorazowe świadczenie w związku z wydzieleniem NABE, co przełożyło się na zmniejszenie wyniku EBITDA o ok. 187 mln zł za cały 2022 r. – Wartość PGE GiEK (na bazie którego ma powstać NABE – red.) w księgach może wynieść i kilkadziesiąt miliardów złotych. Biorąc pod uwagę jednak koszty i zamykanie sektora, wartość może być mniejsza. Spółki mogą teraz urealniać wartość aktywów na chwilę przed oddaniem elektrowni do NABE. Niektóre firmy zrobiły to już wcześniej i wartość aktywów Taurona, poza Nowym Jaworznem, może wynosić 0 zł. To zależy od polityki rachunkowości danej firmy. To jednak zabieg czysto księgowy – słyszymy od jednego z analityków.

Wycena przekazywanych aktywów – z tego co słyszymy – jest i ma kształtuje się na poziomie ok. 20 mld zł. Wartość aktywów wytwórczych największego producenta energii PGE to ok. 12 mld zł netto, drugiej co wielkości poznańskiej Enei – 4 mld zł, a pozostała kwota to wartość aktywów Taurona i Energi należącej do Orlenu. Zdaniem naszych rozmówców zbliżonych do procesu, trudno oczekiwać aby wycena oznaczała realną kwotę transakcji, bo będzie to pociągać za sobą miliardowe koszty po stronie Skarbu Państwa. Część podkreśla, że nadal możliwe jest przejęcie aktywów węglowych za kwotę symboliczną, podobnie jak to miało w miejsce w przypadku kopalń Taurona, które trafiły do Skarbu Państwa za złotówkę. Wynika to z faktu, że perspektywy długoterminowe dla takich instalacji węglowych zwłaszcza po 2025 r. nie są dobre. Możliwe jednak, że dojdzie do transakcji gotówkowej, choć trudno się spodziewać, że Skarb Państwa zapłaci taką kwotę na jaką wyceniono elektrownie. Zdaniem naszych rozmówców, aby jednak nie wzbudzać niezadowolenia pozostałych akcjonariuszy i rynku, nie jest wykluczone jednak, że Skarb Państwa zapłaci kilka miliardów zł. Nasi rozmówcy pytani o przedłużający się proces wydzielenia transakcji podkreślają, że póki co elektrownie węglowe dają jeszcze możliwość zarobku, więc wydłużających się proces powstania NABE jest póki co neutralny dla spółek, aczkolwiek pozbycie się węgla to szansa na pozyskanie kredytu na lepszych warunkach. W ich ocenie wydłużenie realizacji tego procesu nie wpływa negatywnie pod warunkiem jednak że przesunięcie w dacie powstania NABE to najdalej kwestia kilku miesięcy.

Od wielu miesięcy rząd jak i spółki energetyczne zapewniają, że proces wydzielenia aktywów węglowych, czyli elektrowni węglowych, ze spółek energetycznych i przekazania ich do nowego podmiotu, którym ma być Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego, rozpocznie się lada moment. Obecnym terminem jest koniec kwietnia, ale i coraz częściej słyszymy o drugim kwartale tego roku, co może oznaczać, że proces ten wcale nie musi rozpocząć się jeszcze w tym miesiącu. Dlaczego ten się wydłuża? Chodzi o sposób rozliczenia się spółek ze Skarbem Państwa za otrzymane przez nowy podmiot aktywa węglowe. Spółki jednak informują, że już teraz mają trwać uzgodnienia dokumentacji transakcyjnej nabycia przez Skarb Państwa elektrowni, co mogłyby wskazywać, że proces jednak postępuje.

Pozostało 92% artykułu
Energetyka Zawodowa
Rafako jednak przeżyje. Znamy plan ratunkowy rządu
Energetyka Zawodowa
Przedsiębiorcy bez ochrony, ale nie muszą się bać wzrostu cen energii? Stawki poniżej ustawowego limitu
Energetyka Zawodowa
Przyłączenia OZE poza kolejką? UOKiK przeszukał biura Enei
Energetyka Zawodowa
Wydzielenia elektrowni węglowych nie będzie? Minister nie pozostawia wątpliwości
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Energetyka Zawodowa
Prezes Grupy Tauron: Każdy pracownik będzie mógł zdecydować o swojej przyszłości
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką