Wyrzucanie jedzenia przyczyni się do katastrofy klimatycznej

Marnowanie żywności ma zgubny wpływ na klimat, przyczyniając się do globalnej emisji gazów cieplarnianych rzędu 3,49 mld ton CO2eq (równoważnik dwutlenku węgla – red.). W Polsce jest ona szacowana na 16,5 mln ton CO2eq. To ponad połowa emisji produkowanych przez rolnictwo w naszym kraju.

Brak regulacji

Bez ograniczenia marnowania żywności nie będzie możliwe powstrzymanie katastrofy klimatycznej. W pierwszej kolejności należy zmniejszyć ilość wyrzucanego pożywienia przez gospodarstwa domowe oraz ograniczyć jego marnowanie w procesie sprzedaży. Wytworzenie żywności powoduje bowiem nie tylko emisję związaną z produkcją rolną, lecz także z przetwórstwem rolno-spożywczym, transportem (zarówno surowców rolnych, jak i produktów spożywczych), pakowaniem i przygotowaniem do sprzedaży.

– Niestety, mam wrażenie, że problem ten jest przez rząd lekceważony. Do tej pory nie mamy w Polsce regulacji, które zapobiegałyby marnowaniu jedzenia – zaznacza dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.

Ekspert podkreśla, że im bardziej przetworzona żywność, tym wyższy jej ślad węglowy (patrz ramka) oraz większy wpływ na klimat. Przykładowo, wyrzucenie 1 kg masła powoduje analogiczny poziom emisji gazów cieplarnianych, co zmarnowanie niemal 80 kilogramów jabłek. Jednak wyrzucanie jedzenia to nie tylko problem przyczyniający się do zmiany klimatu. Przede wszystkim to negatywne zjawisko społeczne i ekonomiczne.

– Żywność jest podstawą egzystencji każdego człowieka. Została wyprodukowana na cele konsumpcyjne i tak też powinna zostać spożytkowana. Tymczasem wyrzucamy ogromne jej ilości, nie zastanawiając się nad tym, że jest ktoś, kto jej potrzebuje. Co roku w Polsce marnuje się aż 9 mln ton żywności. Taka ilość wystarczyłaby do nakarmienia wszystkich mieszkańców Warszawy przez dziesięć lat. Jednocześnie ponad 1,6 mln Polaków żyje w skrajnym ubóstwie. To istny paradoks! – podkreśla Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności.

Ekspert zaznacza, że marnowanie żywności wytworzonej na cele konsumpcyjne prowadzi do tego, że jej zasób zubożeje i nie dotrze do osób najbardziej potrzebujących. Przekłada się to na wzrost cen produktów w skali rynkowej, co oznacza, że stają się one słabiej dostępne zwłaszcza dla osób w trudnej sytuacji materialnej.

Do kosza trafia równowartość PKB Francji

– Jedzenie, które marnujemy, to jedzenie kradzione ze stołu ubogich. Tak mówiła zawsze tradycja Kościoła, tak mówi dziś papież Franciszek – dodaje Mateusz Piotrowski z Global Catholic Climate Movement.

Według danych GUS próg skrajnego ubóstwa w Polsce wynosi 550 zł dla osoby samotnej, natomiast dla rodziny czteroosobowej sięga 1486 zł, co daje 371,50 zł na członka gospodarstwa domowego. Jednocześnie aż 3,7 mln Polaków przyznaje, że wyrzuca jedzenie codziennie, a prawie 12 mln – raz w tygodniu. Straty z tytułu marnotrawstwa żywności wynoszą ok. 630 zł/osobę/rok. Oznacza to, że statystyczna, czteroosobowa rodzina traci w Polsce ponad 2,5 tys. zł w wyniku marnowania i wyrzucania jedzenia rocznie.

Wartość ekonomiczna globalnych strat spowodowanych marnowaniem żywności w 2014 roku przekroczyła 2,1 bln dol. Suma tych kosztów odpowiada PKB Francji!

Koszty związane z marnowaniem żywności w Unii Europejskiej szacuje się na 143 mld euro. Ocenia się, że jeśli nie zostaną podjęte radykalne działania, to ilość marnowanej w UE żywności wzrośnie do końca obecnej dekady do prawie 130 mln ton rocznie. Jest to równoznaczne z wzrostem kosztów do ponad 200 mld euro.

W Polsce marnowanie 9 mln ton żywności przyczynia się do strat sięgających 60 mld zł (14 mld euro).