„Czyste powietrze” ujmie inflację, ale od września

Rządowy program antysmogowy startuje w nowej odsłonie. Aktywiści ją krytykują. Większych zmian w programie możemy spodziewać się dopiero we wrześniu.

Od piątku będzie można składać wnioski w programie „Czyste powietrze plus”. Zgodnie z najnowszą aktualizacją jeszcze przed rozpoczęciem remontu będzie można otrzymać do 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji. Dotychczas termomodernizacja budynku i wymiana źródła ciepła w ramach programu rozliczane były dopiero po ich ukończeniu.

Celem przedsięwzięcia jest ograniczanie zjawiska smogu. Pogram został przygotowany z myślą o blisko 5 mln budynków jednorodzinnych. Według stanu na 8 lipca 2022 r. do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska w ramach dotychczasowego „Czystego powietrza” złożono 466 796 wniosków o dofinansowanie przekraczające 8,4 mld zł. Do tego czasu wypłacono dofinansowanie w wysokości blisko 3,14 mld zł.

Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa ogłasza teraz „nowy” rządowy program „Czyste powietrze plus”. Wskazuje, że w poprawie efektywności energetycznej polskich domów tkwi ogromny i niewykorzystany potencjał.

Eksperci uważają jednak, że najnowsze zmiany w programie są kosmetyczne i nie uwzględniają inflacji, przede wszystkim rosnących cen materiałów budowlanych. Koszty ocieplenia domu wzrosły ponaddwukrotnie w porównaniu z rokiem 2018, kiedy program uruchomiono.

– Oczekiwałbym od rządzących przedstawienia realnej pomocy zachęcającej do ocieplenia ścian i termomodernizacji domów. Niestety, takiej oferty nie doczekaliśmy się w ogłoszonym przez minister Moskwę programie „Czyste powietrze plus” – mówi Andrzej Guła, współzałożyciel i lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Czytaj więcej

Co2

Złe oceny programu Czyste Powietrze Plus. Alarm Smogowy apeluje o zmiany

Od piątku, 15 lipca wchodzą w życie zmiany w programie Czyste Powietrze, dotującym wymianę kotłów i ocieplenia domów. Eksperci wskazują jednak, że zmiany nie uwzględniają rosnących kosztów materiałów budowlanych i samej inflacji. Koszty ocieplenia domu wzrosły ponad dwukrotnie w porównaniu z rokiem 2018, kiedy program uruchomiono.

Dodaje, że w ostatnich dwóch latach inflacja zjadła znaczną część dotacji. – Niektóre materiały izolacyjne zdrożały nawet dwukrotnie, a to oznacza, że za obecną dotację ocieplimy dwa razy mniejszą powierzchnię ścian niż jeszcze dwa lata temu – mówi Guła.

I wskazuje, że eksperci od dłuższego czasu apelują o pilne urealnienie poziomów wsparcia w warunkach rosnących cen. – Mimo to takiej zmiany w „Czystym powietrzu plus” nie znajdziemy. Stąd nasz apel do premiera: jeśli chcemy zachęcić Polaków do ocieplenia domów [Mateusz Morawiecki zachęcał niedawno polskie rodziny do ocieplania domów przed tą zimą – red.], najpierw musimy im przedstawić realną ofertę pomocy. Tego zabrakło w „Czystym powietrzu plus” – mówi ekspert Polskiego Alarmu Smogowego.

Jest jednak szansa na poprawę. W odpowiedzi na pytania „Rzeczpospolitej” Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował w czwartek, że waloryzacja kosztów kwalifikowanych planowana jest na wrzesień. – Zmiany dotyczące kosztów jednostkowych w stosunku do obecnie panujących cen materiałów przewidziane są w kolejnej zmianie programu – informuje biuro prasowe NFOŚiGW.

Podobnie rzecz ma się z progami dochodowymi warunkującymi uzyskanie dofinansowania w poszczególnych częściach programu „Czyste powietrze” – tu zmiany też przewidziane są w kolejnej modyfikacji programu planowanej do wdrożenia we wrześniu br. Co więcej, fundusz zapowiada, że właśnie od września wzrośnie wysokość wsparcia na inwestycję.

– Zmiana programu obejmie beneficjantów uprawnionych do podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania w zakresie możliwości wnioskowania o dofinansowanie z prefinansowaniem i możliwości uzyskania wyższej o 10 tys. zł maksymalnej kwoty dotacji – informuje NFOŚiGW.

Na pytanie, czy zostaną podniesione maksymalne poziomy dofinansowania dla beneficjentów o najniższych progach dochodowych (to aż 70 proc. ogółu beneficjentów), NFOŚiGW odpowiada jednak, że we wrześniowej odsłonie programu nie są planowane takie zmiany.

Fundusz zapewnia jednocześnie, że środków na program nie zabraknie – także dzięki pieniądzom z Unii Europejskiej, które mają pochodzić m.in. z Krajowego Planu Odbudowy.