Remont zwiększy efektywność gdańskiej rafinerii LOTOSU

Inwestycja ma zapewnić bezpieczną i ciągłą pracę rafinerii przez najbliższych pięć lat. W realizacji tego skomplikowanego przedsięwzięcia biorą udział polskie przedsiębiorstwa.

W połowie kwietnia ma się zakończyć kolejny etap remontu oraz modernizacji rafinerii LOTOSU. W rozpoczętych w pierwszej połowie marca pracach remontowych bierze udział przeszło 100 firm i 3 tys. pracowników. Gdański koncern zastosował nową formułę tzw. postoju częściowego, która zdała egzamin podczas pierwszego etapu prac, realizowanego w 2021 roku. Tym razem zatrzymanych zostało aż 50 z 65 instalacji. Skoncentrowano się na zapewnieniu wysokiego stopnia bezpieczeństwa pracy, sprawniejszej koordynacji robót oraz zapewnieniu ciągłości dostaw, przy zgromadzeniu odpowiedniej wielkości zapasów produktów dla realizacji wszystkich zobowiązań handlowych. Ograniczono także bieżące koszty.

Zaplanowano wyremontowanie lub wymianę kilkunastu tysięcy urządzeń. Podczas przerobu ropy naftowej powstają specyficzne zanieczyszczenia na aparaturze przemysłowej, więc trzeba je oczyścić dla zapewnienia długotrwałego i optymalnego działania oraz przygotować do dalszej eksploatacji. Weryfikowany jest stan techniczny urządzeń: przeprowadzone są rewizje wewnętrzne, przeglądy, inspekcje dozorowe oraz badania stanu technicznego różnych obiektów instalacji produkcyjnych. Sprawdzany, remontowany lub wymieniany jest osprzęt automatyczny i elektryczny, w tym aparatura i urządzenia kontrolne, pomiarowe i zabezpieczające.

Kolumna do wymiany

Remont ma zapewnić bezpieczną i ciągłą pracę rafinerii przez najbliższych pięć lat. W realizacji tego bardzo skomplikowanego pod względem technicznym, inwestycyjnym, technologicznym oraz logistycznym przedsięwzięcia biorą udział polskie przedsiębiorstwa. Główni wykonawcy remontu rafinerii to: Naftoremont-Naftobudowa, Mostostal Pomorze, ZRE Katowice, KB Pomorze, LOTOS Serwis oraz Erbud. Czasochłonność całego remontu jest oceniana na około 600–700 tys. roboczogodzin.

Do najbardziej spektakularnych prac należy wymiana ważącej ponad 200 ton kolumny 1100-C1. To główny aparat w procesie odasfaltowania pozostałości próżniowej, w którym zachodzi proces ekstrakcji z wykorzystaniem propanu jako rozpuszczalnika. Jego efektem jest uzyskanie roztworu oleju (DAO) oraz asfaltu (PDA), które po oddzieleniu od rozpuszczalnika stanowią produkty instalacji 1100.

Operację wymiany kolumny zaliczono do jednej z najtrudniejszych w czasie postoju remontowego. Wymagała wyjątkowej precyzji. Odpowiednio dobrany żuraw podniósł przygotowaną wcześniej do demontażu 100-tonową część obiektu, a następnie przeniósł go. Konieczna była duża precyzja, by z powodu niewielkiej ilości miejsca i gąszczu instalacji nie uszkodzić innych jej elementów. Kolejnym krokiem był demontaż drugiej części aparatu, a następnie przygotowanie blisko 50-letniego fundamentu pod nową kolumnę.

Przy montażu kolumny procedura powtórzyła się, tyle że w odwrotną stronę. Żuraw zdolny udźwignąć 700 ton podniósł i posadowił na przygotowanym fundamencie oba elementy kolumny. Następnie trzeba było je ze sobą zespoić poprzez potężne połączenie kołnierzowe o średnicy ponad 4 metrów. Na końcu pozostał montaż rur, izolacji, podestów, elementów automatyki itp.

Krytyczne zadania

Obok wymiany kolumny równie istotnych i trudnych przedsięwzięć było więcej – w całym LOTOS Asfalt takich zadań zwanych „krytycznymi” było 48. Postój remontowy objął także wymianę duktów przy kominie technologicznym na wysokości ok. 20 m nad ziemią, remont komina w Zakładzie Produkcji Wodoru i Siarki (trzy segmenty górnej części 80-metrowego komina zostały zdemontowane, wyremontowane i zamontowane na nowo) czy remont czterech potężnych, 50-tonowych zasuw zamontowanych na reaktorach Zakładu EFRA. Ostatnim etapem postoju będzie remont instalacji produkcji wodoru, tzw. remont wyspowy, który odbędzie się w drugiej połowie i na początku maja 2022 roku.

W sumie tegoroczny postój remontowy objął prace na ponad 1000 aparatach, 1700 rurociągach, 5300 urządzeniach automatyki i 750 urządzeniach elektrycznych, a także skomplikowane działania kontrolno-diagnostyczne oraz odbiorowe na ponad 700 urządzeniach przy wykorzystaniu 23 technik badawczych. Do tego doszła realizacja 15 projektów inwestycyjnych. Wyremontowano m.in. wymienniki, zbiorniki, kolumny, reaktory, piece rafineryjne. Dokonano przeglądów armatury, przeprowadzono testy funkcjonalne systemów sterowania, systemów zabezpieczających oraz systemów zasilania elektrycznego. Do tego doszły prace budowlane, izolacyjne, antykorozyjne.

Pierwszy, ubiegłoroczny etap postoju remontowego miał nieco mniejszą skalę. W sumie na przełomie marca i kwietnia 2021 r. zatrzymanych zostało kilkanaście z ponad 60 instalacji, wśród których największe to instalacja hydrokrakingu MHC, zintegrowana instalacja destylacji atmosferycznej i próżniowej CDU/VDU, instalacja przerobu ciężkich frakcji ropy – ROSE, instalacja produkcji wodoru 270 oraz trzy instalacje Zakładu Olejowego, produkującego oleje smarowe. Zrealizowano wtedy remonty i kontrole w sumie 850 aparatów, 1250 rurociągów, 2300 urządzeń infrastruktury automatyki i 600 urządzeń infrastruktury elektrycznej.

Ograniczyć ryzyko

Należąca do najnowocześniejszych w Europie rafineria LOTOSU stanowi jeden z elementów zapewniających Polsce bezpieczeństwo energetyczne, tymczasem wojna w Ukrainie stanowi jedno z istotnych ryzyk dla ciągłości i płynności postoju remontowego. Pod uwagę brane są również następstwa wynikające z potencjalnego embarga na rosyjskie surowce.

Koordynacją działań związanych z odpowiednim zarządzaniem wszystkimi zidentyfikowanymi ryzykami zajmuje się sztab kryzysowy rafinerii oraz zespół sterujący postoju remontowego. Koncern jest przygotowany na każdą ewentualność i ma zabezpieczone dostawy na najbliższe tygodnie. Priorytetem jest przy tym dbałość o bezpieczeństwo prac wobec pandemii koronawirusa, więc pracownicy są zobowiązani do zachowania reżimu sanitarnego.

Zarówno w 2021 r., jak i w postoju PR2022 trudne warunki pandemii okazały się sporym wyzwaniem, ale dzięki sprawnej organizacji pracy nie przyczyniły się do powstania problemów czy opóźnień.

Dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników rafineria została podzielona na strefy remontowe z ograniczeniami w międzystrefowym przemieszczaniu się. Wprowadzono identyfikację osób poprzez stroje w odpowiednich kolorach. Powstał dodatkowy punkt medyczny, gdzie można było przeprowadzać testy na obecność koronawirusa. Skrupulatnie w czasie postoju na bieżąco monitorowany był też poziom zdarzeń potencjalnie wypadkowych oraz nieprawidłowości dot. zasad bezpieczeństwa pracy. Codziennie wyciągano wnioski i wdrażano działania korygujące poprzez tzw. alerty czy lekcje bezpieczeństwa, które pomogły uniknąć poważnych zdarzeń wypadkowych.

Opinia partnera: LOTOS

Wiceprezes zarządu Grupy LOTOS ds. produkcji i handlu

Postój remontowy w formule częściowej realizujemy jako LOTOS po raz pierwszy. Jej ideą jest podzielenie całego zakresu remontu na dwa etapy oraz zatrzymanie w trakcie każdego etapu tylko części instalacji. Pierwszą odsłonę postoju przeprowadziliśmy z sukcesem w ubiegłym roku. W tym roku, w czasie drugiego etapu, zakresem prac zostało objętych 50 z 65 instalacji, na co spółka zabezpieczyła ponad 250 mln zł.

Wdrożenie tej koncepcji zapewniającej ciągłość pracy umożliwia przede wszystkim nieprzerwaną realizację naszych zobowiązań handlowych. Ten realizowany system remontowy wydłuży również okres pomiędzy kolejnymi postojami z czterech do pięciu lat. Ma to kolosalne znaczenie dla zapewnienia stabilizacji i ciągłości pracy zakładu. Nie należy także zapominać, że postój remontowy w głównej mierze służy podniesieniu wydajności i sprawności instalacji oraz znaczącemu ograniczeniu ich awaryjności, co z kolei bezpośrednio przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa.

Należy zwrócić uwagę, że w porównaniu z ubiegłorocznym etapem remontu skala obecnych prac jest znacznie większa. Postój w 2021 r. obejmował w sumie 30 proc. instalacji produkcyjnych. W tym roku zakres prac jest dwukrotnie większy – to m.in. wymiany katalizatorów, aparatów oraz urządzeń i ich części, naprawy, czyszczenie i badanie stanu technicznego tysięcy urządzeń mechanicznych, elektrycznych i automatycznych. Prowadzonych jest także 15 poważnych prac modernizacyjnych związanych m.in. z przygotowaniem do wyodrębnienia w rafinerii dwóch niezależnych ciągów produkcyjnych oraz z przygotowaniem do przyszłych inwestycji, takich jak np. instalacja HBO. Efektem wdrażanej koncepcji remontów częściowych jest także podniesienie stopnia szczegółowości kontroli i badań diagnostycznych urządzeń w czasie ich postoju. Zapewni to ich bezpieczną i niezawodną eksploatację w ciągu kolejnych pięciu lat.

Najbardziej spektakularne prace remontowe obejmują wymianę ważącej ponad 200 ton kolumny 1100-C1, remont komina w Zakładzie Produkcji Wodoru i Siarki, remont czterech zasuw o wadze ok. 50 ton przy reaktorach w Zakładzie EFRA oraz wymiana dwóch 30-tonowych wysokociśnieniowych wymienników w Zakładzie Hydrokrakingu.

Postój remontowy w rafinerii to poważna operacja, która angażuje ogromne siły i środki. Jesteśmy solidnie przygotowani i wierzę, że – podobnie jak w roku ubiegłym – cały proces zakończy się pomyślnie. 

Opinia partnera Cyklu "Rzeczpospolitej" - Paliwa Przyszłości: LOTOS

Piotr Walczak, wiceprezes zarządu ds. produkcji i handlu:

Postój remontowy w formule częściowej realizujemy jako LOTOS po raz pierwszy. Jej ideą jest podzielenie całego zakresu remontu na dwa etapy oraz zatrzymanie w trakcie każdego etapu tylko części instalacji. Pierwszą odsłonę postoju przeprowadziliśmy z sukcesem w ubiegłym roku. W tym roku, w czasie drugiego etapu, zakresem prac zostało objętych 50 z 65 instalacji, na co spółka zabezpieczyła ponad 250 mln zł.

Wdrożenie tej koncepcji zapewniającej ciągłość pracy umożliwia przede wszystkim nieprzerwaną realizację naszych zobowiązań handlowych. Ten realizowany system remontowy wydłuży również okres pomiędzy kolejnymi postojami z czterech do pięciu lat. Ma to kolosalne znaczenie dla zapewnienia stabilizacji i ciągłości pracy zakładu. Nie należy także zapominać, że postój remontowy w głównej mierze służy podniesieniu wydajności i sprawności instalacji oraz znaczącemu ograniczeniu ich awaryjności, co z kolei bezpośrednio przekłada się na zwiększenie bezpieczeństwa.

Należy zwrócić uwagę, że w porównaniu z ubiegłorocznym etapem remontu skala obecnych prac jest znacznie większa. Postój w 2021 r. obejmował w sumie 30 proc. instalacji produkcyjnych. W tym roku zakres prac jest dwukrotnie większy – to m.in. wymiany katalizatorów, aparatów oraz urządzeń i ich części, naprawy, czyszczenie i badanie stanu technicznego tysięcy urządzeń mechanicznych, elektrycznych i automatycznych. Prowadzonych jest także 15 poważnych prac modernizacyjnych związanych m.in. z przygotowaniem do wyodrębnienia w rafinerii dwóch niezależnych ciągów produkcyjnych oraz z przygotowaniem do przyszłych inwestycji, takich jak np. instalacja HBO. Efektem wdrażanej koncepcji remontów częściowych jest także podniesienie stopnia szczegółowości kontroli i badań diagnostycznych urządzeń w czasie ich postoju. Zapewni to ich bezpieczną i niezawodną eksploatację w ciągu kolejnych pięciu lat.

Najbardziej spektakularne prace remontowe obejmują wymianę ważącej ponad 200 ton kolumny 1100-C1, remont komina w Zakładzie Produkcji Wodoru i Siarki, remont czterech zasuw o wadze ok. 50 ton przy reaktorach w Zakładzie EFRA oraz wymiana dwóch 30-tonowych wysokociśnieniowych wymienników w Zakładzie Hydrokrakingu.

Postój remontowy w rafinerii to poważna operacja, która angażuje ogromne siły i środki. Jesteśmy solidnie przygotowani i wierzę, że – podobnie jak w roku ubiegłym – cały proces zakończy się pomyślnie.

Opinia partnera Cyklu "Rzeczpospolitej" - Paliwa Przyszłości: LOTOS