Sztandarowa inwestycja Orlenu, czyli projekt dotyczący budowy kompleksu petrochemicznego Olefiny III w Płocku, nie będzie realizowany we wcześniej ustalonym zakresie i skali. Zarząd spółki postanowił, że dalsze prace analityczne z nim związane będą obejmować wybór jednego z dwóch scenariuszy. Pierwszy zakłada optymalizację projektu w zakresie mocy produkcji i wykorzystania obecnych jednostek, a drugi zatrzymanie przedsięwzięcia w obecnym kształcie lub jego czasowe, częściowe wstrzymanie.
– Informację, co dalej z inwestycją w instalację Olefiny III, chcemy podać w ciągu kilku tygodni, do grudnia. Chcemy mieć w tej sprawie jasność przed publikacją naszej strategii, którą opublikujemy, jak zakładamy, do końca 2024 r. – mówi Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu. Do czasu podjęcia decyzji o wyborze konkretnego scenariusza projekt będzie kontynuowany w dotychczasowym kształcie. To koszt około 100 mln zł tygodniowo. Jeśli zapadnie decyzja o wstrzymaniu inwestycji, trzeba będzie na ten proces wydatkować jeszcze kilka miliardów złotych. Z kolei w przypadku optymalizacji wartość dodatkowych wydatków będzie zależeć od tego, jakie konkretnie działania będą przy nim podejmowane. Na dziś tego nie wiadomo. Nie wiadomo też, ile czasu może zająć ewentualne dokończenie zoptymalizowanego projektu, a ile może zająć ewentualne wstrzymanie jego realizacji.
Brak biznesowego uzasadnienia projektu Olefiny III
Powodem konieczności wprowadzenia zmian przy realizacji Olefin III są szacunki dotyczące braku rentowności tego projektu. Przede wszystkim Orlen zauważa, że nakłady inwestycyjne i koszty okołoprojektowe na to przedsięwzięcie, oszacowane przez zewnętrznych doradców (firmy E&Y i Bain Company) dla scenariusza realizacji w dotychczasowym zakresie i skali, wyniosłyby około 45–51 mld zł. Orlen informuje, że nakłady planowane na etapie decyzji inwestycyjnej w nowy kompleks nie uwzględniały pełnego zakresu infrastruktury towarzyszącej, niezbędnej do jego funkcjonowania. Chodzi m.in. o instalacje gospodarki wodnej, zbiorniki magazynowe i instalacje załadunkowe, pochodnie i rurociągi mediów oraz linie energetyczne, podstacje energetyczne i linie wysokiego napięcia. Do tego należy dodać konieczność budowy centralnej oczyszczalni ścieków, rozbudowy instalacji polietylenu (LDPE), realizacji bloków wodnych i podziemnej infrastruktury oraz dodatkowej infrastruktury wodnej, energetycznej itp.
Nie zostały one właściwie oszacowane również na późniejszym etapie m.in., gdy w czerwcu 2023 r. przewidywany koszt Olefin III wzrósł ponadtrzykrotnie, do 25 mld zł, a termin realizacji przesunął się o trzy lata. Nastąpiło to pomimo wyeliminowania z realizowanego przedsięwzięcia linii wysokomarżowych produktów petrochemicznych, takich jak fenol i pochodne aromatów.