Z Katowic do Glasgow – to hasło towarzyszyło mi w podróży na tegoroczny szczyt klimatyczny. Obserwując COP 26, byłem szczególnie zainteresowany, w jakim miejscu jest teraz sprawiedliwa transformacja. W globalnej polityce klimatycznej widać znaczący postęp, choć nie jest on wystarczający.
Po pierwsze, za niewątpliwy sukces można uznać fakt, iż sprawiedliwa transformacja trafiła do głównego nurtu globalnej debaty o neutralności klimatycznej. Termin „sprawiedliwa transformacja” znalazł się w pkt 20 dokumentu końcowego obok „stopniowego zmniejszania energii z węgla i stopniowego wycofywania nieefektywnych subsydiów do paliw kopalnych” oraz „przyspieszenia przejścia na niskoemisyjne systemy energetyczne”.
Po raz pierwszy w historii 26 negocjacji klimatycznych, strony konferencji klimatycznej COP zostały wezwane do przyspieszenia rozwoju, wdrażania i rozpowszechniania technologii oraz przyjęcia strategii politycznych, które przyspieszą przejście na niskoemisyjne systemy energetyczne. Zaapelowano o wdrożenie rozwiązań w obszarach czystej energii i efektywności energetycznej, w tym zwiększenie wysiłków na rzecz stopniowego zmniejszania energii z węgla i stopniowego wycofywania nieefektywnych subsydiów do paliw kopalnych. Jednocześnie zwrócono uwagę na konieczność wsparcia najbiedniejszych i najsłabszych zgodnie z krajowymi uwarunkowaniami oraz uznano potrzebę wsparcia na rzecz sprawiedliwej transformacji.
Po drugie, sprawiedliwa transformacja pozostawała jednym z głównych tematów agendy COP 26. Od czasu konferencji klimatycznej w Katowicach widać wyraźny postęp na drodze ku neutralności klimatycznej, jaki dokonał się w Europie Środkowo-Wschodniej. Rozpoczęta w Katowicach debata doprowadziła do większych ambicji klimatycznych wśród społeczeństwa obywatelskiego.
Dzięki uprzejmości Polskiego Klubu Ekologicznego i Climate Reality Project Europe miałem wielki zaszczyt i przyjemność wziąć udział w organizowanym przez Climate Reality i CEE Bankwatch wydarzeniu na terenie Błękitnej Strefy zatytułowanym „Z Katowic do Glasgow – postęp na ścieżce sprawiedliwej transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej”. Chętnie dzieliłem się doświadczeniami BoMiasto i Śląskiego Ruchu Klimatycznego, pokazując na przykładzie procesu planowania sprawiedliwej transformacji województwa śląskiego zarówno wyzwania, jak i możliwości, które stoją przed regionem węglowym.
