Firmy boją się zaniku poszukiwań i wydobycia w Polsce

Głównym celem wprowadzania nowych podatków dotyczących wydobycia ropy i gazu było ograniczenie ryzyka regulacyjnego – powiedział Maciej Grabowski, wiceminister finansów podczas konferencji pt. „Rynek gazu ziemnego w Polsce. Stan obecny i perspektywy" organizowanej przez „Rzeczpospolitą" i Gazetę Giełdy „Parkiet".

Dodał, że dziś daniny pobierane od firm prowadzących tego typu działalność są wyjątkowo niskie i na takim poziomie nie są spotykane nigdzie na świecie. Zdaniem Grabowskiego firmy zdają sobie sprawę z tej sytuacji i akceptują potrzebę dokonania zmian w podatkach.

Różne metodologie

– Obciążenie powinno oscylować na poziomie około 40 proc. zysku brutto osiąganego przez firmy – zauważył Grabowski. Przedstawiciele branży poszukiwawczo-wydobywczej mają jednak obawy, czy koszty nie będą dużo wyższe. Zwracają uwagę, że rząd stosuje inną metodologię i przyjmuje inne założenia niż oni do obliczenia łącznych obciążeń firm. Mimo to projekt regulacji podatkowych oceniają pozytywnie. – Resort finansów zrobił dużo w celu wyeliminowania niepewności, gdyż mamy spójne i precyzyjne zapisy w proponowanych projektach ustaw – stwierdził Tomasz Minkiewicz, partner CMS Cameron McKenna.

Z drugiej strony zauważył, że zmiany wprowadzane przez resort środowiska do prawa geologicznego i górniczego oraz kilku innych ustaw zwiększają niepewność firm. Maciej Nowakowski, zastępca dyrektora oddziału geologii i eksploatacji PGNiG, mówi wprost, że o ile współpraca w zakresie nowych regulacji z resortem finansów jest bardzo dobra, o tyle współpracy z resortem środowiska prawie wcale nie ma.

Kontrowersyjne NOKE

– Zmiany prawa geologicznego i górniczego mogą doprowadzić do zaniku poszukiwań i wydobycia w Polsce. Ustawa ta przerzuca na przedsiębiorstwa ogromne ryzyko – powiedział Nowakowski. Jako przykład podaje działania zmierzające do wyłączenia poszukiwań z procesu koncesjonowania. Jego zdaniem to może doprowadzić do sytuacji, w jakiej firma, która wyda 30-40 mln zł na badania geofizyczne, nie otrzyma później koncesji na rozpoznanie i wydobycie złóż. W efekcie nikt nie będzie chciał prowadzić poszukiwań, co będzie ewidentną stratą nie tylko dla firm, ale i dla państwa.

Nowakowski krytykuje pomysł wprowadzania ograniczeń związanych z tworzeniem konsorcjów nabywających koncesje. W zamyśle resortu środowiska będą mogły powstawać tylko wówczas, gdy ich udziałowcem zostanie państwowy Narodowy Operator Kopalin Energetycznych. Co więcej podmiot ten wraz z operatorem będzie musiał mieć większościowy udział w koncesji.

Źle oceniane są też regulacje dotyczące samego NOKE. – Udział tego podmiotu w kosztach działalności konsorcjum ma być ustawowo ograniczony do 5 proc. Tymczasem udział NOKE w zyskach może być większy i będzie uzależniony jednie od oferty, jaką mu złoży konsorcjum przed uzyskaniem koncesji – zauważa Rafał Hajduk, partner w Norton Rose Piotr Strawa and Partners. Dodaje, że sama idea NOKE nie jest zła, a jedynie zaproponowany sposób jej realizacji.

Spółki akcyjne

– W nowych przepisach podatkowych pojawia się obowiązek przekształcenia wszystkich podmiotów prowadzących działalność poszukiwawczo-wydobywczą w spółki akcyjne. Dla firm to jest problem – mówi Miniewicz. Wiceminister Grabowski tłumaczy, że taki zapis wprowadzono, gdyż spółki akcyjne są odpowiednio skapitalizowane i bardziej przejrzyste niż firmy działające w innych formach. – Wiemy, że przy innych formach możliwości optymalizacji podatkowej są dużo większe. Wydaje mi się, że to nie jest jednak realna przeszkoda dla inwestorów prowadzących poszukiwania – twierdzi Grabowski.

W trakcie debaty zauważono, że planowane wprowadzanie obowiązku przekształcenia wszystkich firm poszukiwawczo-wydobywczych w spółki akcyjne nie jest jednak do końca przemyślane. Na podstawie dziś obowiązujących przepisów zmiana formy prawnej może prowadzić do utraty przez nie posiadanych koncesji.

Liberalizacja rynku

Aby poszukiwania i wydobycie ropy i gazu w Polsce miały sens, konieczne jest nie tylko stworzenie odpowiednich regulacji, ale i rynku oraz infrastruktury. – Do zbudowania rynku gazu w Polsce jest już niedaleko. W tym obszarze gonimy rynek energii elektrycznej – twierdzi Marek Woszczyk, prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Jest przekonany, że jeszcze w tym roku nastąpi liberalizacja rynku gazu. Na szeroką skalę ruszy nieco później, zwłaszcza gdy pojawią się realne szanse dostaw z wielu kierunków.

W realizacji tego celu niewątpliwie pomoże powstający terminal na skroplony gaz LNG w Świnoujściu. – Dzięki niemu będziemy mogli importować 5 mld m sześc. gazu. To dużo, zważywszy że dziś sprowadzamy z zagranicy 10 mld sześc. – mówi Woszczyk. Jest spokojny również o ceny gazu. Jego zdaniem powinny spadać.