Nie trzeba się bać postępu

Czy gaz łupkowy i technika szczelinowania hydraulicznego rzeczywiście są nadzieją dla światowej gospodarki? Skoro tak, to skąd biorą się kontrowersje z nimi związane?

To jest kompletnie rewolucyjne źródło energii. Mamy tu więc do czynienia z wielkimi interesami biznesowym. Wielu ludzi będzie musiało poważnie zmodyfikować model biznesowy ich spółek, jeśli gaz łupkowy odniesie sukces. Dlatego też np. francuski przemysł nuklearny jest zaniepokojony wydobyciem gazu łupkowego w podobnym stopniu jak Rosjanie. Nie chce sugerować, że ci, których niepokoi łupkowa rewolucja są źli, ale faktem jest że mają oni swoje interesy. Jeśli jednak ludzi będą się bali szczelinowania hydraulicznego, to łupkowa rewolucja może nie odnieść sukcesu. A ludzie się boją.

Ludzie obawiają się, że wydobycie gazu łupkowego może sprawić, że do wody pitnej dostaną się rakotwórcze chemikalia, dojdzie do poważnego skażenia środowiska, woda płynąca z kranu zacznie płonąć tak jak na filmie Josha Foxa „Gasland"....

Nauka może rozwiać te obawy. Przyjrzyjmy się słynnej scenie z filmu „Gasland" pokazującej farmera podpalającego wodę płynącą z kranu w jego domu. Do takich przypadków dochodziło w USA od setek a nawet tysięcy lat. W Stanach Zjednoczonych są trzy miejsca znane z tego powodu jako Płonące Źródła (Burning Springs). Taką nazwę nadali im Indianie. Gen. Jerzy Waszyngton pisał w swoim dzienniku o tym, że widział płonącą rzekę. Jest bardzo dużo dowodów na to, że dochodziło do przypadków zapalania się wody w kranach na dziesiątki lat zanim rozpoczęto wydobywanie gazu łupkowego.

Miał pan problemy z Joshem Foxem...

Zadałem mu pytanie dotyczące słynnej sceny z płonącym strumieniem. Zmusiłem go do przyznania, że do takich przypadków dochodziło już od setek lat, więc wrzuciłem jego odpowiedź na YouTube. Fox zareagował na to uruchamiając swoich prawników i zdejmując ten klip z YouTube. Chciał bym się zamknął, a ja jestem Irlandczykiem i nie lubię, gdy ktoś mi mówi, bym siedział cicho. George Orwell powiedział: „Materiał dziennikarski to coś, czego ktoś chce nie chce, by zostało opublikowane". Josh Fox nie chciał, by zostało to opublikowane i tak się zaczęła historia z moim filmem.

A co z zanieczyszczaniem wody pitnej w wyniku zastosowania technologii szczelinowania hydraulicznego?

Nie ma dowodów, by kiedykolwiek coś takiego zdarzyło się w Ameryce – mówi tak Lisa Jackson, szefowa obamowskiej Agencji Ochrony Środowiska (EPA). Nauka już wydała na ten temat werdykt.

Niektórzy wskazują na niebezpieczeństwo trzęsień ziemi wywoływanych przez szczelinowanie hydrauliczne?

Energetyka geotermalna i elektrownie wodne wywołują więcej wstrząsów sejsmicznych, niż wydobycie gazu łupkowego. To samo dotyczy górnictwa, z czego w Polsce zapewne doskonale zdajecie sobie sprawę. Jeśli ktoś jest zaniepokojony aktywnością sejsmiczną związaną z wydobyciem paliw kopalnych, powinien dążyć do zakazania wydobycia węgla.

Używanie argumentów dotyczących trzęsień ziemi jest tylko straszeniem ludzi.

A kto stoi za tą kampanią straszenia ludzi? Czyżby wielkie spółki, w których interesy uderza łupkowa rewolucja?

Muszę uczciwie przyznać, że w dużym stopniu stoją za tym nie interesy komercyjne, ale ideologia. Gdyby tu chodziło tylko o pieniądze, spółki wydobywające gaz łupkowy zostałyby po prostu wykupione. Sprzeciw wobec gazu łupkowego napędza ideologia – ludzie nie lubią paliw kopalnych, nie lubią amerykańskich koncernów, nie lubią też nowoczesności i postępu technicznego. Nie podoba się im też tania energia, bo umożliwia ona ludziom z niższych klas jazdę wielkimi samochodami i korzystanie z uroków życia. Wchodzi tu czasem w grę element snobizmu. Ci ludzie sądzą, że tylko oni mogą zbawiać świat a reszta populacji nie powinna się wychylać.

Mimo tej kampanii strachu rewolucja łupkowa poważnie zmieniła już USA...

Wśród lokalnych społeczności w USA nie ma dużej opozycji przeciwko szczelinowaniu hydraulicznemu. Ci ludzie od lat widzą bowiem jak funkcjonuje wydobycie gazu łupkowego i dostrzegają płynące z tego korzyści. W ostatnich wyborach, w  stanach Pensylwania i Nowy Jork, żaden polityk, który sprzeciwiał się wydobyciu gazu łupkowego nie został wybrany. Nawet pan sobie nie wyobraża, jak gaz łupkowy zmienił USA. Robienie o tym filmu było jak relacjonowanie gorączki złota z XIX w. Ceny energii spadają, co przyciąga przemysł z powrotem do Ameryki. Rachunki Amerykanów za ogrzewanie zmniejszają się trzy-, czterokrotnie. Wyobraża pan sobie, że pański rachunek za ogrzewanie byłby jedną czwartą obecnego? To jest rzeczywistość w Pensylwanii. Miejscowości, które były wcześniej niemal wymarłymi wioskami teraz tętnią tam życiem.

Ekolodzy twierdzą jednak, że wydobycie gazu łupkowego dewastuje krajobraz...

Kiedy rozpoczyna się szczelinowanie hydrauliczne, to rzeczywiście wygląda brzydko i brudno, ale to proces trwający tylko kilka dni. Później zostaje tylko kopczyk pokryty trawą i rura pośrodku pola, wszystko to często ukryte za wzgórzem czy lasem. Kręcąc film miałem prawdziwy problemem ze znalezieniem dobrego miejsca, gdzie można by sfilmować instalacje wydobywcze. Pamiętajmy, że Pensylwania jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów stanów USA. Odkąd rozpoczęto tam wydobycie gazu łupkowego, ruch turystyczny tam wzrasta. Żyjący tam amisze dzierżawią swoją ziemię firmom wydobywczym. Skoro dobrze z tym amiszom, to innym ludziom też nie powinno.