Sprawiedliwa transformacja szansą dla gospodarki i przyszłych pokoleń

Należy jednak przeprowadzić ją, gwarantując jednocześnie bezpieczeństwo energetyczne, dbając o sprawiedliwy podział kosztów i ochronę najbardziej wrażliwych grup społecznych. Stawianie obywateli i sprawiedliwości na pierwszym miejscu to jedyny sposób, by Europejski Zielony Ład wytrzymał próbę czasu oraz nie skutkował wprowadzeniem UE na ścieżkę różnych prędkości.

Działania dla klimatu i poprawy powietrza

Istnieniu Ministerstwa Klimatu i Środowiska przyświeca idea bycia blisko obywatela i podnoszenia jakości jego życia przy jednoczesnej ochronie klimatu i środowiska naturalnego. Wyznacznikiem osiągnięcia zamierzonego celu ma być m.in. radykalna poprawa jakości powietrza w Polsce. Aby sprostać temu wyzwaniu, realizujemy sztandarowy program „Czyste powietrze”, stale go ulepszając i dopasowując go do potrzeb Polaków. Zależy nam na stworzeniu atrakcyjnego narzędzia finansowego, dedykowanego właścicielom domów jednorodzinnych, na dofinansowanie termomodernizacji budynków mieszkalnych i wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła. Naszym celem jest wymiana przestarzałych kotłów oraz termomodernizacja ponad 3 mln polskich domów.

Ogłoszone niedawno zmiany w programie „Czyste powietrze” zostały przygotowane z myślą o osobach o niższych dochodach. Od teraz mogą one wnioskować o podwyższony poziom dofinansowania – nawet do 37 tys. zł. Zmiany w programie są też szansą na wzmocnienie współpracy z samorządami. Będziemy premiować gminy za skutecznie składane wnioski – przewidujemy refundację w wysokości do 100 zł za obsługę wniosku naszych beneficjentów. Wyższe dotacje i intensyfikacja współpracy z gminami pozwolą przyspieszyć proces poprawy jakości powietrza w Polsce.

W dynamicznie zmieniającym się świecie, gdzie zmiany klimatyczne mogą w ogromnym stopniu odbić się na życiu kolejnych pokoleń, musimy być otwarci na najnowsze technologie czy rozwiązania, poprzez które, troszcząc się o środowisko, zadbamy o Polaków. Transformacja obejmować będzie wiele sektorów, jednak ten, który odgrywa szczególnie ważną rolę w procesie przeciwdziałania zmianom klimatycznym, to branża energetyczna. Mimo zmian transformacyjnych, jakie nastąpiły w ostatnich latach, polski sektor elektroenergetyczny opiera się w znacznym stopniu na wyeksploatowanych elektrowniach węglowych – ok. 70 proc. mocy ma ponad 30 lat. To powoduje, że stoimy przed wyzwaniem poczynienia ogromnych inwestycji w celu zbudowania nowego systemu energetycznego w najbliższych dziesięcioleciach.

Zgodnie z prognozami „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”, która jest swoistym kompasem dla przedsiębiorców, samorządów i obywateli, wykorzystanie węgla będzie ulegać stopniowemu zmniejszeniu, a głównym kierunkiem transformacji energetycznej Polski będzie zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych oraz rozwój źródeł gazowych, a w dalszej perspektywie również energetyki jądrowej. Zmiany te muszą jednak następować w warunkach bezpieczeństwa energetycznego, aby nie dopuścić do sytuacji niewydolności sieci elektroenergetycznej i ryzyka braku dostaw energii.

Energia odnawialna ma odegrać kluczową rolę w modernizacji naszego systemu energetycznego. Chcemy, aby do 2030 r. ok. 32 proc., a w 2040 r. ok. 40 proc., produkcji energii elektrycznej pochodziło ze źródeł odnawialnych i jest to przełomowe przedsięwzięcie dla polskiego systemu energetycznego przy obecnej strukturze naszego miksu energetycznego.

Szczególną rolę odegrają w tym zakresie inwestycje w morskie elektrownie wiatrowe, z których rozwojem wiążemy duże nadzieje. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii morska energetyka wiatrowa jest obecnie jedną z najszybciej rozwijających się technologii pozyskiwania energii z OZE na świecie. To sprawia, że branża ta staje się w pełni konkurencyjna względem energetyki konwencjonalnej. Rozwój offshore w Polsce to również jeden ze strategicznych projektów uwzględnionych w projekcie PEP2040. Wart ok. 130 mld zł program inwestycyjny budowy morskich farm wiatrowych doprowadzi do powstania od ok. 8–11 GW mocy zainstalowanej do 2040 r. w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego, przez co stanie się impulsem rozwojowym dla całej krajowej gospodarki.

Wspieramy także rozwój odnawialnych źródeł energii na poziomie lokalnym, zwłaszcza prosumenckim, zwiększając udział społeczeństwa w transformacji i umożliwiając mu maksymalne wykorzystanie generowanych korzyści. Polacy pokochali energię ze słońca – fotowoltaika jest obecnie najbardziej dynamicznie rozwijającą się technologią OZE w naszym kraju. Moc zainstalowana w PV wzrosła czterokrotnie od 2018 r. Ze względu na ogromny sukces programu „Mój prąd” pracujemy już nad nowymi rozwiązaniami dla rozwoju fotowoltaiki w Polsce, które zostaną uruchomione w 2021 r.

Receptą na efektywną transformację będzie również wykorzystanie jednostek gazowych, które stanowić będą uzupełnienie i rezerwę dla źródeł zależnych od warunków atmosferycznych, w szczególności w przejściowym okresie transformacji, tj. do czasu bardziej dynamicznego rozwoju i wykorzystania wielkoskalowego magazynowania energii oraz innych narzędzi zapewniających elastyczność pracy systemu elektroenergetycznego. Kierunkiem transformacji energetycznej Polski będzie w dalszej perspektywie także energetyka jądrowa. Do 2033 r. planowane jest uruchamianie co dwa–trzy lata bloków jądrowych o mocy 1–1,5 GW każdy (łącznie sześć bloków).

Zielone projekty to przyszłość

Zdajemy sobie sprawę, że inwestycje w zielone projekty to nasza przyszłość. Dlatego z całą mocą wspieramy też rozwój branży wodorowej i elektromobilność w Polsce. Polska jest trzecim największym producentem wodoru w Europie i piątym na świecie. Roczna produkcja wodoru w naszym kraju wynosi około 1 mln ton, co odpowiada ok. 14 proc. całkowitej konsumpcji w UE. Dysponujemy wielkim potencjałem naukowym i technicznym, który zamierzamy wykorzystać, aby objąć przywództwo na rynku wodoru, bazując na własnych, niezależnych surowcowo, innowacyjnych technologiach.

Największym atutem wodoru jest różnorodność jego zastosowań. Może być wykorzystywany jako surowiec, paliwo lub jako nośnik i magazyn energii. Dzięki temu może on stać się odpowiedzią na problemy różnych branż – energetyki, transportu, gazownictwa, ciepłownictwa czy przemysłu. Wodór może łączyć różne sektory, podnosząc bezpieczeństwo dostaw energii i paliw oraz przyczyniając się do dekarbonizacji przemysłu. Może zatem stanowić realną alternatywę dla paliw kopalnych, a w dłuższej perspektywie będzie kluczowy do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Realizacja „Strategii wodorowej Polski do 2030 r.” pozwoli polskiej gospodarce wejść w nowy perspektywiczny obszar oraz będzie wsparciem dla rozwoju odnawialnych źródeł energii.