Rosyjski eksport nie istnieje bez kopalin. Jest najniższy od siedmiu lat

Wojna rozpętana przez Kreml obnażyła wszystkie słabości gospodarki Rosji. Podczas gdy Putin twierdzi, że Rosja nie jest już krajem uzależnionym od surowców, eksport towarów pozasurowcowych jest najniższy od 2018 roku. Dwie trzeci rosyjskiego eksportu wciąż stanowią surowce i paliwa.

Według obliczeń ekspertów rosyjskiego Instytutu Gajdara opartych na statystykach Federalnej Służby Celnej, w 2024 r. eksport z Rosji towarów innych niż surowce i energia (tzw. towary NNE) zmniejszył się o kolejne 2 proc., do 145 mld dolarów. Oznacza to, że sprzedaż dóbr, z wyłączeniem surowców naturalnych i paliw, spadła trzeci rok z rzędu, a jej obecna wielkość jest najniższa od siedmiu lat.

Rosyjskiego high-techu nie ma bez importu z Zachodu

Dla porównania: w 2023 r. eksport Rosji z wyłączeniem surowców i energii osiągnął według oficjalnych danych 148 mld dolarów, w 2022 r. – 190,4 mld dolarów, w 2021 r. – 194,2 mld dolarów, w 2020 r. – 160 mld dolarów, w 2019 r. – 154,5 mld dolarów, w 2018 r. – 150 mld dolarów, w 2017 r. – 133,9 mld dolarów.

Eksport high-tech w kategorii „maszyny i urządzenia” zmniejszył się szczególnie gwałtownie w wyniku sankcji i zakazów dostaw technologii do Rosji. Kraj ten bowiem produkuje swoje urządzenia bazując na imporcie chipów i innych wysoce zaawansowanych technologiczne elementów, jak i całych kupowanych przed wojną na Zachodzie technologii. W ubiegłym roku eksport rosyjskiego high-tech był o 43 proc. niższy niż w przedwojennym 2021 r oku, zauważa Instytut Gajdara.

Czytaj więcej

Handel

Rosja traci swój największy rynek eksportowy. Turcja wybiera Chiny

Od boomu do spadku - tak można jednym zdaniem podsumować to, co dzieje się w handlu między Rosją a Turcją. Po agresji Władimira Putina na Ukrainę, Turcy stali się dla Kremla największym rynkiem eksportowym. W trzecim roku wojny Rosja tę pozycję utraciła.

„The Moscow Times” przypomina, że w 2018 roku, gdy Putin został po raz czwarty prezydentem, zażądał, aby do 2024 roku wielkość eksportu towarów z wyłączeniem surowców i energii wzrósł do 250 mld dolarów rocznie. Cel ten został uwzględniony w pakiecie projektów krajowych, obok dwukrotnej redukcji ubóstwa, zakończenia naturalnego spadku populacji i „przełomu” technologicznego. Budżet zakładał wydanie 26 bln rubli, czyli obecnie prawie 290 mld dolarów, na realizację tych instrukcji.

Wojna hamuje unowocześnianie rosyjskiej gospodarki

Od trzech lat te pieniądze pożera rosyjska agresja na Ukrainę. W ciągu 6 lat eksport towarów z wyłączeniem surowców i energii nie wzrósł o 66 proc., jak żądał Putin, lecz zmniejszył się o 3,5 proc.

W 2024 r. Putin przesunął cel NNE na 2030 r. Liczba pozostała taka sama: wzrost o dwie trzecie w ciągu 6 lat. Aby jednak tak się stało, eksport dóbr niesurowcowych musi rosnąć średnio o 7,5 proc. rocznie, co według ekspertów z Instytutu Gajdara stanowi wzrost o 10 punktów procentowych w stosunku do obecnych wskaźników.

Według szacunków ekspertów instytutu, w ubiegłym roku dwie trzecie towarów eksportowanych z Rosji stanowiły surowce i paliwa. Bank Rosji podliczył, że łączna wartość eksportu spadła o 1,7 proc. do 417 mld dol. Jednocześnie w czwartym kwartale przychody gospodarki z eksportu zmniejszyły się do ​​najniższego poziomu od czasu pandemii w 2020 r. i były o 13 proc. niższe niż w 2019 r., podczas gdy bilans handlowy w okresie październik-grudzień załamał się o jedną trzecią - do 20,4 mld dol.

„Powodów tego spadku można doszukiwać się w sytuacji cenowej na światowych rynkach surowców, a także we wprowadzeniu sankcji wobec Gazprombanku i innych organizacji finansowych, co pod koniec roku wywarło dodatkową presję na rosyjski eksport” – wyjaśnia Instytut Gajdara.

Eksperci nie wspominają o rzeczywistej praprzyczynie tak słabych wyników – wojnie rozpętanej prze Putina.