Czy prezydent Duda pójdzie w ślady Bidena?

Zaproszenie przez Joe Bidena do udziału w spotkaniu stanowi wyraźny sygnał, że w kontekście stosunków z USA konieczne jest przemyślenie dotychczasowego podejścia Polski do kwestii ochrony klimatu – pisze prof. Zbigniew Karaczun i dr Andrzej Kassenberg.

Publikacja: 22.04.2021 06:48

Wiceprezydent USA Joe Biden powiedział w czwartek podczas wizyty w Sztokholmie, że projekt gazociągu

Wiceprezydent USA Joe Biden powiedział w czwartek podczas wizyty w Sztokholmie, że projekt gazociągu Nord Stream 2 jest złym przedsięwzięciem dla Europy.

Foto: AFP

W lutym br. sekretarz generalny ONZ António Guterres powiedział: „2021 to rok przełomowy, aby stawić czoła globalnemu kryzysowi klimatycznemu. Z nauki jasno wynika, że aby ograniczyć wzrost temperatury do 1,5 st. C, musimy zmniejszyć globalne emisje o 45 proc. do 2030 r. w stosunku do 2010 r. Raport UNFCCC jest ostrzeżeniem. Pokazuje, że rządy nie są nawet blisko poziomu potrzebnego do ograniczenia zmian klimatycznych do 1,5 st. C i osiągnięcia celów porozumienia paryskiego. ….Zobowiązaniom muszą towarzyszyć natychmiastowe działania, które zapoczątkują dekadę transformacji, której ludzie i planeta tak bardzo potrzebują”.

""

Adobe Stock

energia.rp.pl

Szczyt liderów

W tym świetle waga powrotu USA do porozumienia paryskiego oraz zaproszenie przez prezydenta Joe Bidena na wirtualny szczyt klimatyczny 40 światowych przywódców są znaczące. Wśród zaproszonych jest także prezydent Andrzej Duda. Spotkanie odbędzie się 22–23 kwietnia br. Termin nie jest przypadkowy: 22.04.2021 po raz 51. będzie obchodzony Dzień Ziemi, jest to też piąta rocznica rozpoczęcie procesu ratyfikowania porozumienia paryskiego. Spotkanie stanowić ma kamień milowy na drodze do konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu, która ma się odbyć w listopadzie 2021 r. w Glasgow. Ma służyć przedstawieniu korzyści z przejścia na nową czystą gospodarkę energetyczną, rozwijania innowacyjnych technologii i dostosowywania się do skutków zmiany klimatu. W ocenie Bidena pobudzanie technologii mogących pomóc w ograniczeniu emisji stworzy wiele nowych miejsc pracy, otwierając jednocześnie nowe możliwości gospodarcze i budując przemysł przyszłości. Chce on w ten sposób odbudować wiarygodność USA na forum konwencji klimatycznej po czterech latach rządów Donalda Trumpa.

Ambicje USA

W lipcu 2020 r. Biden, jako kandydat, przedstawił plan naprawy gospodarki USA o wartości 2 bilionów dolarów. Koncentruje się on na inwestycjach w czystą energię i tworzeniu zielonych miejsc pracy, zakłada osiągnięcie do 2035 r. bezemisyjnego sektora energetycznego, głęboką modernizację energetyczną 4 milionów budynków, pobudzenie innowacji i obniżenie kosztów technologii czystej energii, w tym akumulatorów i „zielonego” wodoru. Choć są to cele ambitne, to europejscy politycy, szefowie organizacji biznesowych, związków zawodowych i think tanków apelują, aby USA zwiększyły cel redukcji emisji gazów cieplarnianych do 50 proc. w roku 2030. Patrząc z pozycji nauki, ten cel powinien wynosić co najmniej 55 proc. i być spójny z działaniami podejmowanymi przez UE, aby zapewnić globalne bezpieczeństwo klimatyczne. Dlatego prezydent USA zapowiedział, że ogłosi nowy, bardziej ambitny cel jeszcze przed szczytem liderów, wzywając przywódców innych krajów do tego samego.

Ambicje Polski

W świetle zobowiązań USA oraz celów wyznaczonych przez UE polskie ambicje wyglądają blado. Polityka energetyczna zakłada, że w roku 2030 emisja gazów cieplarnianych w stosunku do roku 2005 ma spaść o niecałe 17 proc., udział OZE ma wynieść 23 proc., a efektywność energetyczna ma zmniejszyć zużycie energii jedynie o 23 proc. W roku 2030 udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej ma wynieść aż 56 proc. Cele te są znacznie niższe niż wyznaczone na 2030 rok dla całej Unii. Polska jest też jedynym krajem UE, który nie poparł celu neutralności klimatycznej w roku 2050.

""

Silne więzy łączyły prezydenta RP Andrzeja Dudę z byłym prezydentem USA Donaldem Trumpem/Bloomberg

energia.rp.pl

Klimat dla klimatu w relacjach Polska–USA

Utrzymanie dobrych relacji z USA uznawane jest za polską rację stanu. Przez ostatnie cztery lata swój sceptyczny stosunek do polityki klimatycznej UE polskie władze opierały na ścisłej współpracy z administracją Trumpa, klimatycznego denialisty i przeciwnika ochrony klimatu. Zaproszenie przez Joe Bidena do udziału w spotkaniu stanowi wyraźny sygnał, że w kontekście stosunków z USA konieczne jest przemyślenie dotychczasowego podejścia Polski do kwestii ochrony klimatu. Dotychczasowe decyzje nowego prezydenta wskazują jednoznacznie, że odchodzi on od „polityki transakcyjnej”, którą uprawiał Trump, a działania swojej administracji, w tym także współpracę z partnerami USA, silnie opiera na ważnych ideach, w tym przekonaniu, że powstrzymanie globalnej zmiany klimatu jest kluczowym wyzwaniem obecnej dekady. Dlatego istotne jest, aby prezydent Andrzej Duda w trakcie szczytu liderów wyraźnie opowiedział się za uzyskaniem przez Polskę neutralności klimatycznej w roku 2050, a także zadeklarował przyjęcie przez nasz kraj terminu odejścia od węgla, najlepiej do roku 2030. Wspólnota ambitnych celów klimatycznych może stanowić podstawę do współpracy z USA, nie tylko politycznej, ale także gospodarczej.

Jej przykładem mógłby być rozwój morskiej energetyki wiatrowej, współpraca przy rozwoju technologii „zielonego wodoru” czy magazynowaniu energii elektrycznej. Natomiast jej opieranie tylko na kupowaniu w USA gazu z łupków czy technologii energetyki atomowej jest ślepym zaułkiem. Podobnie jak dalsze kontestowanie działań UE na rzecz neutralności klimatycznej.

""

energia.rp.pl

""

Dr Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju/tv.rp.pl

energia.rp.pl

W lutym br. sekretarz generalny ONZ António Guterres powiedział: „2021 to rok przełomowy, aby stawić czoła globalnemu kryzysowi klimatycznemu. Z nauki jasno wynika, że aby ograniczyć wzrost temperatury do 1,5 st. C, musimy zmniejszyć globalne emisje o 45 proc. do 2030 r. w stosunku do 2010 r. Raport UNFCCC jest ostrzeżeniem. Pokazuje, że rządy nie są nawet blisko poziomu potrzebnego do ograniczenia zmian klimatycznych do 1,5 st. C i osiągnięcia celów porozumienia paryskiego. ….Zobowiązaniom muszą towarzyszyć natychmiastowe działania, które zapoczątkują dekadę transformacji, której ludzie i planeta tak bardzo potrzebują”.

Pozostało 88% artykułu
Komentarze i opinie
Sposób na transformację? Budowanie miejscowego dobrobytu
Komentarze i opinie
Szef PIE: W 2040 r. energetyka oparta na węglu będzie 40 proc. droższa niż OZE
Komentarze i opinie
Mariusz Janik: Tylko świnie tankują na zapas
Komentarze i opinie
Bartłomiej Sawicki: Donald Tusk ojcem Baltic Pipe? Krok po kroku, jak było naprawdę
Komentarze i opinie
Monika Morawiecka i Jan Rosenow: Od marudera do lidera - jak Polska stała się najszybciej rozwijającym się rynkiem pomp ciepła w Europie?