Nie będzie gazowego hubu Kremla w Turcji. Ankara ma dla Brukseli inną propozycję

– Turcja zamierza wznowić dialog energetyczny z Unią Europejską i ma nadzieję stać się dla niej głównym dostawcą gazu ziemnego – powiedział Faruk Kaymakci, stały przedstawiciel Turcji przy UE w wywiadzie dla Politico. Dodał, że współpraca energetyczna będzie stanowić główny punkt programu w planowanej przez tureckie władze restrukturyzacji stosunków z UE. Będzie ona obejmować rozmowy handlowe i współpracę polityczną, mającą na celu m.in. rozwiązanie konfliktów zbrojnych w Europie Wschodniej i na Bliskim Wschodzie.

Południowy Korytarz Gazowy omija Rosję

Obecnie trasa przez Turcję pozostała jedyną drogą dostarczania rosyjskiego gazu do Europy. Kaymakci nie wspomniał jednak o zwiększeniu dostaw do krajów takich jak Węgry i Słowacja, które nie chcą zrezygnować z rosyjskiego gazu, choć możliwości zakupu od innych dostawców jest dużo. Władze tureckie sytuacją obu prorosyjskich rządów wydają się nie przejmować. Jak podkreślił dyplomata, Turcja zamierza umożliwić zwiększenie dostaw gazu z Azerbejdżanu i osiągnąć porozumienie z UE w sprawie wydobycia gazu ze złóż na Morzu Śródziemnym, co do tej pory było utrudnione przez spór terytorialny z Cyprem.

Czytaj więcej

Gospodarka

UE przedłuży sankcje wobec Rosji, opór Węgier złamany. Jak „przekonano” Orbána?

UE przedłuży o kolejne pół roku sankcje wobec Rosji. Ponieważ taka decyzja musi zapaść jednogłośnie, nie obyło się bez problemów stwarzanych przez prorosyjski rząd Węgier. Premier Polski zagroził konsekwencjami. Wsparł go król Belgów i Donald Trump.

Kaymakci przypomniał o istnieniu Południowego Korytarza Gazowego - systemu trzech gazociągów omijających Rosję. Magistrala o długości około 3500 kilometrów biegnie z Baku przez Gruzję, Turcję, Grecję i Albanię do południowych Włoch:

- Mamy Południowy Korytarz Gazowy, którym przesyłane jest 18 mld m3 gazu rocznie pochodzącego głównie z Azerbejdżanu. Możemy łatwo zwiększyć te dostawy, łącząc je z gazem śródziemnomorskim. Mamy tutaj i swoje miejsce, i potencjał - zapewnił dyplomata.

Turcja chce dostępu do złóż Cypru

Politico przypomina, że dialog energetyczny na wysokim szczeblu między Turcją a UE został zawieszony w 2019 r. Dwa lata wcześniej rozpoczęto wiercenia poszukiwawcze na dużym złożu gazu Aphrodite, odkrytym na szelfie cypryjskim w 2011 r. Cypr, Izrael i Grecja chciały do 2025 r. zbudować wspólny rurociąg ze złóż gazu u wybrzeży pierwszych dwóch krajów do Grecji i ewentualnie Włoch.

Inwestycję zahamowała Turcja, która upiera się, że korzyściami z wydobycia należy dzielić się z Północnym Cyprem - turecką enklawą na Cyprze, nieuznawaną przez demokratyczny świat. Ankara wysłała nawet okręty wojenne w pobliże podmorskich złóż. W 2019 r., kończąc rozmowy energetyczne z Turcją, Komisja Europejska stwierdziła, że ​​tureckie firmy próbują wydobywać gaz „na wodach terytorialnych Cypru”.

- Pomimo swojego potencjału, dialog energetyczny między UE a Turcją jest zablokowany z powodu decyzji podjętych w 2019 r. – powiedział Kaymakci. – Uważamy, że na takiej sytuacji tracą wszyscy. Turcja jest jedną z trzech lub czterech głównych arterii dostaw surowców energetycznych. Decyzja, czy z tego skorzystać, czy nie, należy do Unii.

Pogoda jest po stronie Unii

Od napaści Putina na Ukrainę z pięciu gazociągów działających przed inwazją, do tego roku przetrwał jedynie Turecki Potok. Jak twierdzi Kadri Tastan, analityk ds. energetyki w German Marshall Fund w Brukseli, w obliczu odcięcia dostaw przez Ukrainę, która odpowiadała za 5 proc. europejskiego importu gazu, turecki kierunek nabiera coraz większego znaczenia.

Kwestia cen gazu pozostaje drażliwym tematem dla Unii, dlatego pozycja Turcji staje się coraz silniejsza. Cena europejskiego gazu w poniedziałkowych transakcjach (kontrakty terminowe holenderskiego hubu TTF) wyniosła 48,7 euro/MWh (prawie 540 dolarów za 1000 m3). Jest to najwyższy poziom od listopada 2023 r. Rezerwy gazu w europejskich magazynach spadły szybciej niż w ciągu dwóch poprzednich dość ciepłych zim w grudniu i styczniu z powodu zimnej pogody i wynoszą obecnie 56,1 proc.

Pogoda jest jednak w tym roku sojusznikiem Unii. Wyjątkowe ciepło, rosnąca świadomość i nadmiar gazu na wolnym rynku gwarantują, że nikomu go nie zabraknie. Może poza Węgrami i Słowacją, które uznają surowiec tylko od jednego dostawcy.