Warto odnotować epizod z innego kontynentu, jakby z innego świata, które zapewne w bliskiej już przyszłości ukształtuje standard postępowania spółek względem jednej z najważniejszych spraw ludzkości. 12 maja doroczne walne zgromadzenie Occidental Petroleum Corp., jednej z wielkich firm wydobywczych i przetwórczych z siedzibą w Houston (Texas), zobowiązało spółkę do publicznego sprawozdawania na temat wpływu jej działalności na zmiany klimatyczne. Uchwała została podjęta większością głosów z inicjatywy funduszu emerytalnego California Public Employees' Retirement System (CalPERS) dzięki poparciu jej przez największego akcjonariusza spółki, globalny fundusz inwestycyjny Black Rock.

Przełom u skandalisty

Occidental ma mroczną historię. Spółka zyskała opinię szkodnika politycznego za sprawą działalności w Libii od roku 1965 do 1986, kiedy kraj został objęty sankcjami, oraz od 2004 do 2011, kiedy kraj uległ rozpadowi. Zyskała także opinię szkodnika środowiskowego, bo chociaż stosuje nowoczesne technologie poszukiwania złóż, ich wydobycia i przetwórstwa, emituje do atmosfery ogromne ilości toksycznych chemikaliów.

Bywała też uwikłana w niezliczone skandale w Stanach Zjednoczonych (dramatyczne skutki zdrowotne gromadzenia odpadów w rejonie Love Canal, wyciek ropy w Pensylwanii) i w krwawe afery w Ameryce Łacińskiej (Kolumbia, Peru). Obecnie akcjonariusze wprowadzają drapieżną korporację na drogę cnoty. Brawo!

Inne kompanie naftowe już wcześniej podejmowały podobne uchwały: Royal Dutch Shell Plc, British Petroleum Plc oraz Statoil ASA raportują na temat polityki klimatycznej od 2015 roku. Przypadek Occidental z kilku powodów trzeba jednak uznać za znamienny. Jeszcze w ubiegłym roku podobna uchwała nie uzyskała większości głosów. Nie poparł jej wówczas Black Rock, który wobec braku postępu w dostosowaniu polityki klimatycznej Occidental do porozumienia paryskiego z 2015 r. ostatecznie zmienił stanowisko.

Co najważniejsze: uchwała została podjęta wbrew obiekcjom rady dyrektorów Occidental, co w amerykańskiej praktyce zdarza się przecież rzadko. Aktywni inwestorzy ustanowili więc ważny precedens.

Dokąd popłyną inwestycje

Polityka klimatyczna to coraz ważniejszy wymiar społecznej odpowiedzialności współczesnej korporacji wobec jej interesariuszy; globalizacja sprawia, że zaliczamy do nich nie tylko społeczności lokalne, także po prostu ludzkość. Sprawozdawanie o wpływie działalności na zmiany klimatyczne bywa dla wielu spółek kłopotliwe; dzisiaj przynosi ono tylko wstyd, niebawem posypią się surowe kary.

Inwestycje zostaną skierowane głównie tam, gdzie praktykuje się odpowiedzialność klimatyczną. Fundusze emerytalne i inwestycyjne udanie poskramiają niedotykalne do niedawna koncerny naftowe. Warto zdać sobie sprawę, że uporczywe opieranie gospodarki na węglu, dyskryminowanie odnawialnych źródeł energii, osobliwe podejście do ochrony środowiska – nie zjednają Polsce sympatii światowych inwestorów. Ani ich pieniędzy.

Andrzej S. Nartowski jest emerytowanym prezesem Polskiego Instytutu Dyrektorów, ekspertem w zakresie ładu korporacyjnego.