Ustawa o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego oraz branży górnictwa węgla brunatnego jest realizacją Umowy Społecznej dotyczącej sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego. Umowę społeczną zawarto 22 grudnia 2022 r., po 18-miesięcznych negocjacjach z interesariuszami społecznymi.
Ustawa przyjęta w sierpniu, określa zasady nabycia prawa do urlopu energetycznego, urlopu górniczego oraz jednorazowej odprawy pieniężnej przez pracowników sektora elektroenergetycznego w okresie wyłączania jednostek wytwórczych oraz przez pracowników branży górnictwa węgla brunatnego w okresie systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego, w związku z transformacją sektora elektroenergetycznego w Polsce.Osłony socjalne obejmują na równych zasadach wszystkich pracowników sektora bez względu na akcjonariat pracodawcy – dotyczyć będą zatem nie tylko pracowników spółek z udziałem Skarbu Państwa, ale także pracowników Grupy Kapitałowej Zespół Elektrowni Pątnów Adamów Konin Szacuje się, iż łączna maksymalna liczba pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, którzy potencjalnie objęci będą ustawą wyniesie ok. 23 000.
Warunkiem otrzymania środków z dotacji na urlopy energetyczne lub górnicze oraz odprawy jednorazowe będzie wyłączenie konwencjonalnej jednostki wytwórczej (bloku energetycznego) lub systemowa redukcja wydobycia węgla brunatnego. Proces ten uzależniony jest od rozwoju nowych źródeł energii i rozciągnięty – przez ustępujący rząd – w czasie do roku 2049, z okresem finansowania świadczeń socjalnych do dnia 31 grudnia 2053 r.
System wypłat świadczeń socjalnych oraz jednorazowych odpraw pieniężnych wynikający z ustawy stanowi pomoc publiczną i po przyjęciu ustawy został złożony do Komisji Europejskiej.
W proces ten zaangażowane były związki zawodowe m.in. kopalni i elektrowni ZE PAK, który chce zakończyć produkcję energii z węgla kamiennego w 2025 r. „Nasza współpraca z Komisją Europejską oraz stroną rządową była bardzo dobra. Udało się włączyć pod skrzydła tej ustawy także pracowników elektrowni i kopalni węgla brunatnego ZE PAK. Ustawa została przyjęta w sierpniu i została podpisana przez Prezydenta. Proces notyfikacyjny przechodzi bardzo szybko, a rozmowy są finalizowane. Liczymy, że uda się uzyskać zgodę Komisji Europejskiej jeszcze w tym roku” – mówi nam Alicja Messerszmidt, przewodnicząca Międzyzakładowego Związku Zawodowego Pracowników Inżynieryjno-Technicznych Kadra przy PAK KWB Konin.
