Wpływy z opłat emisji CO2 tylko na cele klimatyczne. Jest projekt ustawy

Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do uzgodnień międzyresortowych projekt zmian w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw (UC39). Ministerstwa mają czas na uwagi do 9 maja, a MKiŚ wskazał, że skrócenie terminu na zajęcie stanowiska jest uzasadnione deregulacyjnym charakterem niektórych rozwiązań przewidzianych w projekcie oraz terminami implementacji wynikającymi z przepisów unijnych. Chodzi o wdrożenie do polskiego prawa unijnych aktów prawnych wynikających z postanowień unijnego pakietu klimatycznego „Fit for 55”.

Projekt w zasadniczej części dokonuje transpozycji przepisów wprowadzonych dyrektywą 2023/959 oraz dyrektywą 2023/958 modyfikujących zasady funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do instalacji i sektora lotniczego, a także włącza po raz pierwszy do systemu EU ETS działania w zakresie transportu morskiego.

Czytaj więcej

Co2

Przejadamy mniej środków na zieloną transformację. Ale kluczowy fundusz utknął

Coraz więcej środków ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 trafia na potrzeby związane z transform...

Podatek od ogrzewania jeszcze nie teraz

  Dyrektywa 2023/959 ustanawia również nowy systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych dla sektora bytowo-komunalnego, sektora transportu drogowego oraz sektorów dodatkowych (tzw. ETS2, potocznie nazywany podatkiem od ogrzewania), choć rząd narazie tym systemem się nie zajmie. - Ze względu na to, że nowy system swoją specyfiką powoduje konieczność wprowadzenia regulacji prawnych nie zawsze zbieżnych z tymi, które są przewidziane dla podmiotów objętych systemem EU ETS, podjęto decyzję o oddzielnym procedowaniu zmian w zakresie tych zagadnień - napisano. Rząd na forum unijnym chce przesunięcia o trzy lata wejścia w życie tego systemu. 

Czytaj więcej

Transformacja Energetyczna

Krzysztof Bolesta: Zielonego Ładu nie da się wypowiedzieć, dlatego chcemy go zmienić

Nie ma prawnej procedury „wypowiedzenia” Zielonego Ładu. Możemy go ignorować i płacić później kar...

Nowa definicja emisji 

Projekt wprowadzi m.in. nową definicję emisji, nowe rozwiązania związane z dostosowaniem przydziału uprawnień do emisji w odniesieniu do niektórych instalacji; włączy też do EU ETS od 2026 r. instalacje, które z powodu wykorzystywania kotłów biomasowych dotychczas nie spełniały kryteriów włączenia do systemu oraz instalacje traktowane dotąd jako instalacje spalające wyłącznie biomasę. Zrewiduje też wyłączenie z systemu EU ETS instalacji spalających biomasę - zmiany w tym zakresie będą polegały na wprowadzeniu wymogu wykorzystywania biomasy zrównoważonej, z której emisja musi stanowić powyżej 95 proc. emisji z instalacji.

Nowe zasady przydziału uprawnień do emisji dla instalacji objętych EU ETS objętych obowiązkiem przeprowadzenia audytu energetycznego lub wdrożenia certyfikowanego systemu zarządzania energią będą też wymagać przeprowadzenia oceny realizacji przez te instalacje zaleceń z audytu energetycznego lub wdrożenia systemu zarządzania energią.

- W przypadku braku realizacji tych zaleceń, zostanie dokonana zmiana przydziału uprawnień do emisji przeznaczonych dla tych instalacji (zmniejszenie o 20 proc). Mechanizm zmniejszenia przydziału o 20 proc. będzie miał zastosowanie również w przypadku instalacji, w których poziom emisji gazów cieplarnianych jest wyższy niż 80. percentyl w odniesieniu do poziomu emisji dla odpowiednich wskaźników emisyjności dla produktów i prowadzący instalację nie ustanowią i nie będą realizowali planów neutralności klimatycznej dla każdej z nich – czytamy w Ocenie Skutków Regulacyjnych.

Cło węglowe

Projektowana przez MKiŚ ustawa wprowadzi również mechanizm stopniowej redukcji przydziału bezpłatnych uprawnień do emisji dla instalacji produkujących towary objęte unijnym mechanizmem dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2.

-Mechanizm stopniowej redukcji przydziału został wprowadzony zmienioną dyrektywą 2023/959 w związku z wprowadzeniem w UE granicznego podatku węglowego (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM), który zakłada stosowanie obciążeń fiskalnych w imporcie określonych towarów sprowadzanych na obszar celny UE, w taki sposób, aby wyrównać obciążenie importowanych towarów związane z emisją dwutlenku węgla w procesie ich produkcji z obciążeniem, które jest wynikiem produkcji tych samych towarów w systemie EU ETS - wyjaśniło ministerstwo.

Jednocześnie – aby przydział darmowych uprawnień do emisji nie stanowił źródła przewag konkurencyjnych w stosunku do produkcji tych towarów w systemie EU ETS – uznano, że należy stopniowo wycofywać tę formę wsparcia w stosunku do przedsiębiorstw europejskich.

Z kolei w odniesieniu do sektora ciepłowniczego projekt wprowadzi mechanizm oceny realizowanych przez instalacje z tego sektora inwestycji, pod kątem ich wartości oraz realizacji przez nie celu znacznego ograniczenia emisji przed 2030 r. (zgodnie z planami neutralności klimatycznej). - Po weryfikacji spełnienia przesłanek przydział dla tych instalacji zostanie zwiększony o 30 proc. - napisano.

Transport morski i powietrzny 

Projektowana ustawa wprowadzi też regulacje dotyczące włączenia do systemu EU ETS transportu morskiego, przy czym przez pierwsze dwa lata będą obowiązywały przejściowe, złagodzone, zasady rozliczania emisji dla przedsiębiorstw żeglugowych. Będzie to obowiązek rozliczenia 40 proc. zweryfikowanych emisji zgłoszonych za 2024 r. i 70 proc. za 2025 r.

W odniesieniu do operatorów statków powietrznych, w związku z wdrożeniem dyrektywy 2023/958, w projekcie proponuje się m.in. ustanowienie procedury składania wniosków o przydział uprawnień z puli uprawnień przeznaczonej dla operatorów korzystających z kwalifikujących się zrównoważonych paliw lotniczych.

Projekt określi też zasady współpracy pomiędzy KOBIZE a prezesem ULC co do wymiany informacji o zakresie obowiązku kompensowania emisji przez operatorów statków powietrznych.

Od 2025 r. Krajowy ośrodek ma przyjmować sprawozdania na temat skutków emisji lotniczych innych niż CO2 na zasadach określonych przez Komisję Europejską.

Projekt ustanawia też przepisy derogacyjne zwalniające operatorów statków powietrznych z niektórych obowiązków wynikających z uczestnictwa tych operatorów w systemie EU ETS lub w mechanizmie CORSIA.