Chiński sen Gazpromu. Rosja przyparta do muru

W ubiegłym roku eksport rurociągiem Siła Syberii do Chin wyniósł 22,7 mld metrów sześciennych, przekraczając plan o 800 mln m sześc. Moczalnikow podał te dane do wiadomości publicznej na posiedzeniu rosyjsko-chińskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Energetycznej. Do 1 lipca tego roku przez Siłę Syberii przepompowano 68 mld m sześc. gazu, licząc od momentu jej uruchomienia. - W przyszłym roku planujemy osiągnąć projektowaną pojemność 38 mld m sześc. – powiedział Moczałnikow cytowany przez agencję TASS. To oznaczałoby, że proces przebiegł zgodnie z zapowiedziami – harmonogram zakładał, że moce docelowe zostaną osiągnięte w połowie lat 20.

W planach jest też kolejny wspólny projekt, Siła Syberii-2. To gazociąg, który ma biec z Rosji do Chin przez terytorium Mongolii. Połączenie miałoby mieć 50 mld m sześc. rocznej przepustowości. Pozwoliłoby przekierować do Azji gaz z zachodniosyberyjskich złóż, skąd surowiec był wysyłany wcześniej do Europy. Chiny stawiają jednak Rosjanom trudne warunki, wykorzystując skomplikowane położenie Moskwy. Jak donosił niedawno „Financial Times”, powołując się na dobrze poinformowane źródła, Pekin żąda cen zbliżonych do cenników rosyjskich i – co gorsza – nie gwarantuje wielkości zakupów. Tymczasem Gazprom ma bardzo niską marżę na sprzedaży błękitnego paliwa w Rosji. Historycznie wynagradzał mu to eksport, z którego pochodziła znacząca część zysków firmy. Sprzedaż surowca Chińczykom na takich warunkach nie byłaby korzystna dla spółki.

Czytaj więcej

Gaz

Powiedział prawdę o Gazpromie, stracił stołek w parlamencie

Deputowany rosyjskiej Dumy i szef jednej z najważniejszych komisji, który 30 lat przepracował w sektorze gazowym i przewidział finansowy krach Gazpromu, został usunięty ze stanowiska w parlamencie.

W tej sytuacji budowa gazociągu Siła Syberii-2, która – według szacunków – pochłonąć może nawet do 15 mld dolarów, staje pod dużym znakiem zapytania. Gazprom potrzebowałby realizacji pełnego kontraktu, by zrekompensować 75-procentowy spadek eksportu do Europy i Turcji (ze 175 mld m sześc. w okresie przed kryzysem do 45 mld m sześc. w 2023 r.).

Pekin rozdaje karty

Michaił Krutichin, rosyjski analityk sektora naftowo-gazowego w RusEnergy, podkreśla, że Chińczycy mają w ręku wszystkie karty, dlatego dyktują warunki. Zaznaczał, że dojście do wykorzystania mocy na poziomie 50 mld m sześc. rocznie byłoby możliwe za 10-15 lat. - Co będzie z chińskim gazowym rynkiem w perspektywie dziesięciu lat - nikt nie wie. Wygląda na to, że tyle gazu potrzebować nie będą – mówił. Dlatego nie są zbytnio zainteresowani projektem. Poza tym Chiny nie wykazują się entuzjazmem, jeśli chodzi o gazociągi biegnące przez kraje trzecie.

Z kolei z punktu widzenia Gazpromu jest to projekt niekomercyjny. - Inwestycja nigdy się nie zwróci ze względu na cenę, po której Chiny będą kupować gaz. Już cena uzyskiwana dziś za gaz przesyłany Siłą Syberii-1, nie pokrywa nawet wydatków na wydobycie i transport – mówił analityk. Chiny otrzymują duże rabaty i sytuacja ta utrzyma się w przyszłości. Jak podaje Bloomberg, Pekin będzie mógł liczyć na cenniki niższe aż o 28 proc. niż Europa co najmniej do 2027 r.

W połowie maja do Chin poleciała duża delegacja z Moskwy, Władimirowi Putinowi towarzyszyło wiele ważnych osób, ale nie znalazł się w niej szef Gazpromu, co jest wymownym sygnałem. - Chińczycy powiedzieli szczerze, na długo przed tą wizytą - ten gazociąg nie jest nam potrzebny, jeśli chcecie go budować, budujcie na swój rachunek. Może kupimy od was jakieś wolumeny gazu, ale po niskiej cenie (…). Dlatego podpisywanie umów handlowych w obszarze gazu podczas tej wizyty nie było oczekiwane. Z tego względu Miller (szef Gazpromu – redakcja) tam po prostu nie pojechał – powiedział Krutichin.

Czytaj więcej

Biznes

Miliardy dla rosyjskich oligarchów. Sankcje sankcjami, a ich biznes kwitnie

Rosyjscy oligarchowie bliscy Władimirowi Putinowi wypłacają sobie teraz miliardowe dywidendy. Jedyny ich problem to co zrobić z tymi pieniędzmi. Bo świat nie chce, ani rosyjskich inwestycji, ani rosyjskich towarów.

Rosyjskie media wskazują, powołując się na ekspertów, że alternatywą do budowy Siły Syberii-2 jest magazynowanie dodatkowych wolumenów gazu do czasu, gdy nastąpi zmiana sytuacji na rynkach międzynarodowych, albo sprzedaż gazu w postaci skroplonej, czyli LNG.

Chude lata Gazpromu

Tymczasem Gazprom boryka się z wieloma problemami. W 2023 r. koncern wykazał stratę w wysokości 629 mld rubli (około 7 mld dolarów). Największy spadek zanotowano w segmencie gazowym, którego przychody zmniejszyły się z 87 do 50 mld dolarów. W obszarze elektroenergetycznym i naftowym widoczne były niewielkie wzrosty. W minionym roku wydobycie firmy spadło do historycznego minimum (o 13 procent, do 359 mld m sześc.).

Strata finansowa to efekt utraty znacznej części europejskiego rynku i spadku cen surowca po rekordowym pod tym względem 2022 r. W zeszłym roku rosyjski eksport gazociągowy do Europy wyniósł nieco ponad 26 mld m sześc. Dla porównania w 2021 r., czyli jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę, było to blisko 150 mld m sześc.