Ale to nie tylko korzyść dla domowego budżetu – zmiana ma także wymiar ekologiczny. Likwidacja kopciucha trującego spalinami całą okolicę przyniesie ulgę sąsiadom i środowisku. Jeszcze dziś, przejeżdżając w sezonie grzewczym przez różne zakątki kraju, zdarza się, że po smogu wyczuwalnym w powietrzu wiadomo już, że zbliżamy się do terenu zabudowanego – jeszcze zanim pojawi się mówiący o tym znak drogowy. Dzieje się tak nawet w regionach będących perłami wypoczynkowymi w Polsce, jak miejscowości na Podhalu, Mazurach czy Pomorzu.
Świadomość konieczności zmian w regionach widać wyraźnie w rankingu gmin uczestniczących w programie „Czyste Powietrze”, zamieszczonym na stronie czystepowietrze.gov.pl.
W pierwszym rankingu rocznym przygotowanym przez NFOŚiGW (za okres od 1 kwietnia 2021 r. do 31 marca 2022 r.), czołową trzydziestkę (!) gmin zdominowały te ze Śląska. W tej grupie znalazło się jeszcze tylko po jednej gminie z woj. świętokrzyskiego i kujawsko-pomorskiego (odpowiednio na 23. i 30. pozycji).
Łącznie, według najnowszych danych dostępnych na stronie programu (stan na 13.01.2023), porozumienie o udziale w „Czystym Powietrzu” podpisały już 2124 gminy z całego kraju. W programie uczestniczy więc przeszło 85 proc. gmin. Przekłada się to wprost na bezpieczeństwo energetyczne gospodarstw domowych na ich terenach, gdyż potrzebują one mniej energii do ogrzania.
Zachęty dla gmin
Przypomnijmy, że na początku 2021 r. NFOŚiGW wraz z 16 funduszami wojewódzkimi (WFOŚiGW) ogłosił zasady zachęt dla gmin, które podpiszą porozumienie lub aneks w związku z realizacją programu. Zachęty dotyczyły finansowania ze środków NFOŚiGW punktów konsultacyjno-informacyjnych dla mieszkańców (kwota ta została zwiększona w ub.r. do 35 tys. zł) oraz wyższych stawek za wniosek złożony z terenu gminy. Jako trzeci instrument zachęt zaplanowano dodatkowe środki dla najbardziej aktywnych gmin, wyłanianych na podstawie rocznego rankingu. Samorządy mają też możliwość uczestniczenia w szkoleniach.
W ostatnim okresie nastąpiły kolejne pozytywne zmiany dotyczące zasad współpracy jednostek samorządu terytorialnego z WFOŚiGW. Są to m.in. uproszczenie sposobu rozliczania i wypłacania pomocy technicznej, a także większa przejrzystość działań wspierających mieszkańców przy aplikowaniu i rozliczaniu inwestycji w programie „Czyste Powietrze”.
