Największa gotówka, największa niewiadoma

Ten koncern jest coraz groźniejszym konkurentem paliwowych gigantów Rosji. Nie bierze kredytów, nie ujawnia właścicieli i ma największe na świecie zasoby gotówki

Publikacja: 30.12.2011 10:24

Największa gotówka, największa niewiadoma

Foto: Fotorzepa, Ryszard Waniek Rys Ryszard Waniek

W październiku firma NAI Becar ogłosiła swój coroczny ranking najciekawszych architektonicznie handlowych centrów świata. Jak Państwo myślą, gdzie znajduje się lider tego zestawienia? Może w Niemczech, gdzie niezwykłą formą wyróżniają się dwa - "Peek & Cloppenburg" i „Sevens"; a może w Holandii -"The Tjalk"  w Lelystad?

Otóż nie. Aby zobaczyć lidera, trzeba polecieć do Rosji - za Ural, do 300-tysięcznego miasta Surgut. To tutaj znajduje się centrum handlowe Wierszyna (wierzchołek), którego pocięta liniami światła bladoniebieska bryła, tak zachwyca architektów na całym świecie.

W Surgucie są też inne zaskakujące obiekty, większość w kolorze niebieskim, jak przypominająca sumeryjski ziggurat bryła miejscowego uniwersytetu; najdłuższy na świecie most wiszący o jednym przęśle czy międzynarodowe lotnisko z nachodzącymi na siebie dachami.

W centrum miasta w niebo bije niebieski, szklany wieżowiec Surgutnieftiegazu, koncernu któremu miasto zawdzięcza swoją prosperitę i tytułu „najwygodniejszego do życia miasta Rosji 2011 r".

Surgutnieftiegaz to czwarty największy paliwowy koncern Rosji (13 proc. rynku ropy). Powstał w połowie lat 90tych z państwowych, ale peryferyjnych firm wydobywczych Syberii. Od początku był strukturą bardzo zamkniętą, a na jego stronie internetowej próżno szukać informacji o tym, kto i za ile kupił od państwa firmy i kto kontroluje koncern dziś.

Od lat firmą zarządza ten sam prezes prezes Władimir Bogdanow, oficjalnie posiadacz ok. 0,36 proc. koncernu. Media rosyjskie ustaliły, że to on kontroluje koncern poprzez swoich ok. 30 spółek. Jednak Surgutnieftiegaz nigdy nie zgodził się na ujawnienie właścicieli, pomimo, że jest notowany na moskiewskiej giełdzie.

Ta skrytość kosztowała go międzynarodowy skandal, ale i tu spółka potrafiła dobrze zarobić. Chodzi o jedyną zagraniczną transakcję koncernu. W 2009 r Rosjanie odkupili od od austriackiego OMV 21,2 proc. akcji za kwotę 1,88 mld dol.. Bogdanow zrobił to po swojemu - bez powiadamiania strony węgierskiej, w sposób tajny i bez ujawnienia swoich planów związanych z zakupem.

I tutaj po raz pierwszy spotkał się z reakcją, której w Rosji nie zaznał, przejmując kolejne firmy. Przez dwa lata Węgrzy i władze MOL nie godziły się na wpis Surgutu na listę akcjonariuszy, co uniemożliwiało Rosjanom zasiadanie we władzach i udział w WZA.

Węgrzy konsekwentnie domagali się upublicznienia struktury własnościowej, a Surgut konsekwentnie tego odmawiał.

We wrześniu tego roku Surgutnieftiegaz odsprzedał rządowi Węgier swoje udziały w paliwowym koncernie MOL. Wydawało się nietrafiony, zagraniczny zakup, okazał się nie do końca niewypałem Rosjanie zarobili na nim więcej niż na bankowych lokatach - 480 mln dol..

Powiększyło to sięgające 28 mld dol. netto zasoby gotówkowe koncernu. Wiele wskazuje na to, że koncern trzyma ją na kontach w Szwajcarii. A tam właśnie ma siedzibę największy handlarz ropą Surgutu — grupa Gunvor Gennadija Timczenki, dobrego znajomego Władimira Putina.

Aleksiej Nawalnyj mniejszościowy akcjonariusz Surgutu twierdzi, że część zysku akumulowana jest na rachunkach Gunvor. Dzięki temu Surgut ma w Rosji wyjątkową pozycję. W ostatnich dniach grudnia służby antymonopolowe ukarały największe giganty paliwowe wysokimi karami za zawyżanie cen paliw na stacjach. Po kieszeni dostali wszyscy najwięksi - Rosnieft, Łukoil, Gazpron nieft i TNK-BP. Ale nie Surgutnieftiegaz.

Wcale bym się nie zdziwiła, gdyby w przyszłości wyszło na jaw, że to właśnie ten koncern „wspomagał" kampanie wyborcze kremlowskich elit.

W październiku firma NAI Becar ogłosiła swój coroczny ranking najciekawszych architektonicznie handlowych centrów świata. Jak Państwo myślą, gdzie znajduje się lider tego zestawienia? Może w Niemczech, gdzie niezwykłą formą wyróżniają się dwa - "Peek & Cloppenburg" i „Sevens"; a może w Holandii -"The Tjalk"  w Lelystad?

Otóż nie. Aby zobaczyć lidera, trzeba polecieć do Rosji - za Ural, do 300-tysięcznego miasta Surgut. To tutaj znajduje się centrum handlowe Wierszyna (wierzchołek), którego pocięta liniami światła bladoniebieska bryła, tak zachwyca architektów na całym świecie.

Pozostało 83% artykułu
Energetyka
Więcej gazu w transformacji
Energetyka
Pierwszy na świecie podatek od emisji CO2 w rolnictwie zatwierdzony. Ile wyniesie?
Energetyka
Trump wskazał kandydata na nowego sekretarza ds. energii. To zwolennik ropy i gazu
Energetyka
Bez OZE ani rusz
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Energetyka
Inwestorzy i przemysł czekają na przepisy prawne regulujące rynek wodoru
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska