Krajowa branża kolejowa łączy siły, by wspólnie pracować nad tym, jak oszczędniej, efektywniej i bardziej ekologicznie przewozić pasażerów i towary po torach. Pomimo pandemii koronawirusa Centrum Efektywności Energetycznej Kolei, które współtworzą przewoźnicy, zarządcy i operatorzy infrastruktury, instytucje naukowe oraz organizacje branżowe, nie zwalnia tempa. Inicjatywa zatacza coraz szersze kręgi – same podmioty wchodzące w skład rady programowej CEEK to firmy odpowiedzialne w sumie za 95 proc. zużycia energii w branży, a plan wykorzystania odnawialnych źródeł energii do zasilania infrastruktury kolejowej wchodzi właśnie w etap realizacji.
– PKP Energetyka łączy dwa światy: energetyczny i kolejowy. Działając na obu tych polach, chcemy wziąć na siebie odpowiedzialność wspierania przechodzenia kolei w kierunku zeroemisyjności. To proces obejmujący dwa obszary: transformację firm kolejowych na neutralne dla środowiska oraz zmianę zasilania pociągów na energię pochodzącą z OZE. W uruchomionym w tym roku projekcie „Zielona kolej” zakładamy, że do 2030 r. możliwe jest osiągnięcie poziomu 85 proc. energii z OZE w całości energii zużywanej na sieci trakcyjnej – wyjaśnia Wojciech Orzech, prezes PKP Energetyka. Spółka szacuje, że stworzenie zeroemisyjnej kolei będzie wymagało realizacji projektów o łącznej wartości nawet do 10 mld zł.
Wspólne cele
Strategicznym celem, który zobowiązali się realizować wszyscy członkowie CEEK, jest redukcja zużycia energii o łącznie 1,2 TWh w ciągu dekady. Pozwoli to na obniżenie emisji CO2 o ponad 1 mln ton. Uczestnicy inicjatywy wskazują trzy obszary, w których realizują program efektywności energetycznej: odzyskiwanie energii w trakcie hamowania pojazdów, stworzenie wspólnego standardu energooszczędnej, ekonomicznej jazdy, a także wymianę doświadczeń dotyczących budowy instalacji fotowoltaicznych na obiektach czy terenach kolejowych. Istotne jest także efektywne zarządzanie wykorzystywaną energią, np. jeśli chodzi o punkty oświetleniowe infrastruktury kolejowej czy sygnalizację. Już dziś wdrażane są kolejne programy na tym polu, jak choćby przestawienie się na oświetlenie LED.
W trakcie prac nad efektywnością energetyczną branży okazało się, że tak naprawdę najważniejszy jest sposób zasilania kolei. Dlatego w ciągu ostatniego roku działania CEEK priorytetowym projektem stał się program „Zielona kolej”, który umożliwi zasilanie polskiej kolei w zdecydowanej większości z OZE. – Kolej musi być oparta na zielonych źródłach energii, aby wzmocnić swoją konkurencyjność i przyciągnąć nowych pasażerów w długoterminowej perspektywie – mówi Janusz Malinowski, przewodniczący prezydium Rady Programowej CEEK, prezes Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.
Zmiana źródeł zasilania wpłynie też bezpośrednio na redukcję zużycia energii produkowanej z paliw konwencjonalnych – docelowo o ponad 2 TWh rocznie. Inicjatywa ta pomoże nie tylko zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, ale stanowić będzie również narzędzie do pobudzania małych i średnich przedsiębiorców czy zrzeszeń rolników do budowy lokalnych źródeł energii, co może być szczególnie istotne w dobie odbudowy gospodarki po kryzysie wywołanym pandemią.
